Sinds de energieprijzen door het plafond gaan, denkt iedereen meer dan ooit na over het gas- en stroomverbruik in huis. Natuurlijk is het fijn om geld te besparen, maar het is gelijk een mooi moment om te checken hoe milieu(on)vriendelijk de woning is.
Goed isoleren is een eerste punt van actie, daarmee bespaar je snel geld en energie. Maar ook cv-ketels verdienen aandacht. Dus stel, de cv-ketel is aan vervanging toe, wat is dan de meest portemonnee- en/of milieuvriendelijke keuze?
Duurzame energie gaat een steeds belangrijkere rol spelen in woningen
Energieleverancier Vattenfall wekt ook stroom op met windmolens
Energiecentrale Vattenfall
Warmtepomp
Nederland wil op termijn gasloos worden, dus daar kun je nu alvast rekening mee houden. Wat de beste manier van verwarmen is, hangt onder meer af van de situatie in jouw huis af. Voor een goed tot perfect geïsoleerde woning is een volledig elektrische warmtepomp een goede keuze. Daarmee wordt jouw huis volledig aardgasloos en bespaar je ongeveer de helft op CO2-uitstoot. Maar, warmtepompen zijn wel een prijzige keuze, zelfs als je er subsidie voor krijgt.
Zuinige CV-ketels
Voor iets minder goed geïsoleerde woningen of mensen die simpelweg niet vele duizenden euro’s kunnen uitgeven aan een warmtepomp is een zuinige hr-ketel de beste optie. Misschien betaal je er iets meer voor dan voor een niet zuinige cv-ketel, maar het verbruik van gas is zoveel lager dat je dat bedrag zo terugverdiend hebt. Zo’n hr-ketel is goed te combineren met een hybride warmtepomp. Zo breng je jouw gasverbruik nog verder omlaag. Bovendien wordt de hybride warmtepomp vanaf 2026 waarschijnlijk verplicht. Ook voor de aanschaf van de hybbride warmtepomp kun je subsidie aanvragen.
Met de juiste cv-ketel kun je flink besparen op de energiekosten
Misschien krijg je ook nog subsidie van de overheid
Isoleren betekent besparen op energie-uitgaven
Geld besparen door je huis te isoleren
Slimme thermostaat
Ook als je nu nog niet kiest voor zo’n warmtepomp kun je de installateur van je cv-ketel vragen de aansluiting voor te bereiden zodat de pomp later makkelijk aan te sluiten is. En als er dan toch een installateur over de vloer is, vraag die dan gelijk een slimme thermostaat te installeren. Deze apparaatjes kunnen via een bewegingssensor en temperatuurregeling per kamer je energieverbruik moeiteloos verminderen. Nog een laatste aandachtspunt: de warmwaterklasse. De zuinige cv-ketels hebben label CW3 of CW4, goed voor het milieu en voor je portemonnee.
Geld besparen dankzij het verduurzamen van je woning
Ook met zonnepanelen kun je besparen op de energiekosten
Nieuwbouwwijk met zonnepanelen
Amsterdam-Noord heeft ondanks de vele, dure nieuwbouw nog altijd een rafelrandje. Hier kun je nog terecht voor dat ongepolijste van oude industriële panden, kleurige street art en hotspots waar weinig toeristen komen. Deze wandelroute langs duurzaam Amsterdam is iets meer dan 9 km lang.
Wandelen in Amsterdam-Noord, een mix van gloednieuw en oude rafelrandjes
Amsterdam CS, daar begint mijn wandeling. Ik zou direct een veerpont naar Noord kunnen nemen, maar besluit eerst een stukje langs het water aan de centrumzijde te lopen. En dus sla ik linksaf de De Ruijterkade op zodra ik de stationshal uit loop (aan de noordzijde, niet de centrumzijde). Ook hier gaan nieuw en ongepolijst nog samen. De De Ruijterkade gaat over in de Westerdoksdijk en ik passeer het Westerdok met het Gerechtshof, een hotel en chique horeca en kantoren. Maar even later ligt pal aan het water restaurant Meneer Nieges met een van de beste aan-het-water-terrassen van het centrum.
Het Westerdok is de afgelopen jaren enorm veranderd.
Bohemien bij Het Stenen Hoofd
Enkele tientallen meters verder vormt het Stenen Hoofd een van de rafelrandjes van Amsterdam centrum. Hier luier je zomers in hangmat met een alcoholvrij drankje bij pop-up restaurant Paaseiland, al vanaf ’s morgens acht uur open voor een (vegan) ontbijt. Zomers klinken zo nu en dan festivaltonen en hondeneigenaren laten er hun honden zwemmen bij het ministrandje. Misschien staat de The Weeping Elephant er nog. Dit is een kunstwerk van een Afrikaanse olifant die langs verschillende steden reist. Zo sta je weer even stil bij de schoonheid en de kwetsbaarheid van de natuur. Het kunstwerk is gemaakt door Jantien Mook.
Het Stenen Hoofd met een kunstwerk van Jantien Mook
Naar Amsterdam-Noord vanaf Pontsteiger
Een bocht naar links en ik sta in de Van Diemenstraat. Niet de meest gezellige straat van de stad, maar hier ligt wel Pakhuis Het Veem, met Veem House waar interessante voorstellingen te zien zijn. Dan wandel je de brug over en met een bocht naar rechts loop je richting Pontsteiger. Op de brug bij de Westerkeersluis staat trouwens een mooi brugwachterskantoor waar in de toekomst een hotelkamer gemaakt wordt. Het kantoor is ontworpen door Gerrit de Vries van Lux Architecten.
Wat een plek om wakker te worden tijdens een stedentrip Amsterdam
Pontsteiger, een van de iconische nieuwbouwcomplexen in Amsterdam
Wachten op de veerpont bij pontsteiger.
Neem bij Pontsteiger de pont naar Amsterdam-Noord
Wandelroute: street art bij NDSM
Aan het eind van Pontsteiger, net voor het opvallende gebouw met dezelfde naam aan het eind van de pier vertrekken de pontjes naar de overzijde, kies die naar het NDSM terrein. Loop langs BBrood (fantastisch speltbrood verkopen ze daar) en sla linksaf de MS van Riemsdijkweg in tot aan het NDSM-plein. Links zie je een enorme afbeelding van Anne Frank, met de entree naar het nieuwe street art museum STRAAT. Loop je naar rechts dan kom je op een groot, open plein met containers vol graffiti. Toe aan koffie? Op de hoek van het plein zit IJver. Terwijl je hier op het terras een espressootje (of iets anders) drinkt, kun je genieten van de street art. Binnen zitten kan ook. IJver is trouwens een aanrader voor bierliefhebbers, dat wordt hier zelfs in verschillende gerechten verwerkt. De digitale biersommelier geeft tips voor wie moeilijk een keuze uit het bieraanbod kan maken.
Anne Frank op de gevel van street art museum STRAAT
Op het NDSM-plein blijf je kijken naar de kunstwerken op muren en containers
IJver: terras met uitzicht op het NDSM-plein
Noorderlicht: feestje voor vegans
We gaan verder. Net voor de Theo Fransmanbrug ligt aan de rechterkant Noorderlicht, alweer zo’n heerlijke plek aan het water. Een hang-out noemen ze het zelf. Dit is een plek waar veel kan maar niets moet. De menukaart is een feestje voor vegetariërs en veganisten. Altijd een plus. Geregeld zijn er optredens van muzikanten. ’s Winters is Noorderlicht een goede plek maar zomers is deze locatie echt onweerstaanbaar. Kijk even achterom, daar staat naar een grote kraan. Het kost een paar centen maar dan kun je op grote hoogte een nachtje logeren in het Faralda Crane Hotel. Je hebt keuze uit drie suites. Het uitzicht moet fantastisch zijn.
We lopen verder richting Noorderlicht
Slapen op hoog niveau in het Faralda Crane Hotel
Duurzame woonwijk Schoonschip
Via de Papaverweg (leuk die containers met de letters W A T E R) loop ik verder tot de Ridderspoorweg. Ga daar naar rechts tot een het water. Links zie je woonboten liggen in het kanaal. Dit is de duurzame, drijvende woonwijk Schoonschip. De bewoners mochten zelf hun woonboot (laten) ontwerpen. Maar de eis was wel dat ze rekening hielden met het milieu. Goed te zien dat milieubewust ook mooi kan zijn.
Leuk, die containers met WATER erop.
Duurzame, drijvende woonwijk Schoonschip
Amsterdam-Noord: vintageparadijs en appeltaart
De wandelroute gaat terug naar de Papaverweg. En daar naar links. Dus in de richting van NDSM-werf, waar je vandaan kwam. Zodra je weer op de Papaverweg loopt, zie je vrijwel gelijk aan je rechterhand een paradijs voor vintageliefhebbers. Grote hallen vol tweedehands spullen staan te wachten op een nieuwe eigenaar. Over duurzaam gesproken. En ook hier vind je weer een leuke plek om iets te eten en/of te drinken: lunchcafé Waargenoegen. Voor een lunch dus of bijvoorbeeld een heerlijk stuk huisgemaakte appeltaart. Eigenaresse Thaïs is er beroemd om. Binnen is het piepklein, maar bij mooi weer kun je buiten zitten. Of koop wat lekkers in de bijbehorende Buurtsuper om thuis te eten.
Uitgegeten? Loop terug naar de veerpont bij bakkerij BBrood en neem de pont naar Centraal Station Amsterdam.
Sla je vintage slag bij dit fijne adresje in Amsterdam-Noord
Koffie met appeltaart bij Waargenoegen
Met de trein en een IJveer is de leukste manier om naar Noord te gaan. Maar kom je met de elektrische auto, dan zijn er in het NDSM-gebied genoeg oplaadpunten met groene energie beschikbaar. Parkeren kost 1,60 euro per uur, dat is een stuk voordeliger dan in het centrum.
Elektrisch auto opladen bij een laadpunt met groene energie
MEER AMSTERDAM
In Amstedam-Noord ging ik ook op wildpluk-expeditie. We zochten zelf eetbare planten en maakten daar heerlijke gerechten mee.
Op wildpluk-expeditie in Amsterdam
Een van de onbekendere parken van Amsterdam is Park Frankendael. Wat een plaatje. En je vindt er ook enkele horeca-hotspots.
In de tuin van Huize Frankendael ligt een prachtg terras
Mijn rondreis door het Italiaanse Molise gaat vanaf kustplaats Termoli het binnenland in. Stranden maken plaats voor wijngaarden, (besneeuwde) bergtoppen en knusse bergdorpen. In dit bijna verlaten deel van Italië zijn leegstaande huizen en zelfs een molen omgebouwd tot bijzondere hotels.
Castel del Giudice met hotel Borgotufi op een van de bergtoppen in Molise
Zodra ik het strand van Termoli en de Adriatische Zee de rug toekeer, verschijnen er wijngaarden in het glooiende landschap. Dan plotseling een groot meer, Riserva Naturale Regionale Lago di Serranella, met de besneeuwde pico de Majella in de achtergrond. En weer iets verder ben ik omringd door de bergen van Parco Nazionale della Majella, een van de natuurparken van Molise. Zandkleurige dorpjes zijn tegen de berghellingen geplakt en her en der staan enkele huisjes op de toppen van spitse bergen. Veel verkeer is er niet. Evenmin als grotere dorpen. Je moet hier tijdig tanken, bedenk ik me.
Het glooiende landschap van Molise, Italië
Hotel Borgotufi in Castel del Giudice
Mijn doel van de dag is hotel Borgotufi in Castel del Giudice. Het bijzondere van dit hotel is dat het een albergo diffuso is, waarbij de kamers verspreid door het dorp liggen. Molise is een van die Italiaanse regio’s die te maken heeft met leegloop. Vele huizen en andere gebouwen blijven onbewoond achter. Die vormen de basis voor hotel Borgotufi in Castel di Giudice. Veel van de huidige hotelkamers waren vroeger stallen. Ze liggen verspreid door het bergdorpje. De gemeente, inwoners en een investeerder zijn samen eigenaar van het hotel. En dus is de betrokkenheid groot. De liefde voor hun regio zie je terug in de sfeervolle kamers. En niet onbelangrijk, dankzij de renovaties zijn alle hotelhuisjes aardbeving-proof.
Een nieuwe dag in hotel Borgotufi in Castel del Giudice
Ochtendwandeling in Castel di Giudice
Het was donker toen ik arriveerde en genoot van een heerlijk diner met veel producten uit de regio. Dus sta ik ’s morgens bijtijds op om rond zonsopgang het dorp rond te lopen. Hogerop zie ik een kerktoren, dat is mijn doel deze wandeling. En dat blijkt nog best een opgave met kronkelige straatjes die vaak niet de kant opbuigen die ik verwacht/hoop en steegjes die enkel doodlopen. Vaak wel met een waanzinnig uitzicht op de omliggende bergen. De rust en stilte zijn verslavend. Je zou niet zeggen dat er in dit dorp ook nog 300 mensen wonen. Als de zon boven de bergen rijst en door de wolken piept, is het droomplaatje compleet.
De straatjes rondom hotel Borgotufi in Castel del Giudice
Een religieus beeldje is nooit ver weg in het katholieke Italië
Biologisch ontbijtje
De ambities eindigen niet bij de realisering van het hotel. Er wordt nog volop gerenoveerd. Meer kamers komen er maar ook een bar en enkele winkeltjes waar lokale producten te koop zullen zijn. Enkele daarvan proef ik bij het ontbijt. De appelsap van biologische appels uit eigen appelboomgaarden is heerlijk dik en smaakvol. Dat geldt ook voor de gewone appels die op het ontbijtbuffet liggen. Ze hebben inmiddels 13 soorten appels in de boomgaarden. En er zijn nog volop testvelden met andere lokale soorten. En die appels zullen ze nodig hebben want er zijn vergevorderde plannen om appels te gebruiken voor een micro-bierbrouwerij.
In de boomgaarden rond BorgoTufi Castel del Guidice groeien vele soorten appels
Activiteiten in Molise
Wanneer je Molise ook bezoekt, er zijn altijd activiteiten om uit te kiezen. ’s Zomers kun je er wandelen in natuurparken, raften en mountainbiken. Wie zin heeft kan tijdens een workshop typisch Italiaanse gerechten leren koken. ’s Winters kun je 30 minuten rijden verderop in het Abruzzo National park (de Abruzzen) wintersporten. Skiën, langlaufen, winterwandelen, het is allemaal mogelijk. Moleasy, een samenwerkingsverband van vijf hotels in de regio, organiseert op verzoek een op maat gemaakte reis met een door jou gekozen thema waarbij je logeert in een of enkele van de hotels.
’s Zomers wandelen in de bergen, ’s winters kun je wintersporten.
Altilia, Romeinse ruïnes
Dwars door Molise lopen 11 transumanza, de ‘groene gras-wegen’ die herders namen (en soms nog steeds gebruiken) om hun koeien en schapen van de hooglanden in Abruzzo naar de lager gelegen delen van Puglia te brengen, en vice versa. Langs de route ligt Altilia, een archeologische vindplaats in Molise. Romeinen en Samnieten voerden in deze regio pittige gevechten. Uiteindelijk wonnen de Romeinen en de overblijfselen van één van hun steden is in Altilia te zien. Ik arriveer vroeg, het hek gaat net open. In alle rust geniet ik van de oude toegangspoorten, het theater, de plek waar de markt was en meer. De ochtendmist maakt de plek extra sfeervol. Latere bewoners hebben her en der op de ruïnes een huis gebouwd. Mooi wel dat die niet weggehaald zijn. Het is leuk te zien hoe mensen eeuwen later gebruik maakten van wat hun voorgangers hebben neergezet.
Een mysterieuze mist maakt Altilia nog specialer
Zodra de hekken opengaan, lopen we Altilia in
Altilia, Romeinse ruïnes
Altilia, een van de Romeinse vindplaatsen in Molise
Albergo diffuso: La Piana dei Mulini
Niet ver van Altilia ligt alweer een albergo diffuso: La Piana dei Mulini. Het is een voormalige watermolen langs de Biferno rivier. Ook deze molen ligt langs de transumanza paden. Ooit werd er wol geverfd van de geschoren schapen die passeerden. Wat hier nog steeds volop te vinden is, is de witte truffel. Michele di Rienzo laat samen met zijn truffelhond Stella zien hoe dat zoeken in z’n werk gaat. Na een opleiding van zes maanden is Stella een volleerde truffelzoeker. In enkele minuten wijst ze een plek aan. Het is een klein truffeltje maar zelfs die zou al zo’n 36 euro opbrengen. Doe mij ook zo’n hond. Stella krijgt een snackje als beloning, wij eten ’s avonds heerlijke pasta met truffel. Michele vertelt dat maar liefst 60% van de witte truffel die wereldwijd gevonden wordt uit Molise komt. Zo’n 6000 truffel hunters verdienen er een leuk zakcentje mee.
60% van de witte truffel wordt gevonden in Molise
Biologische boerderij
Mijn enorme kamer in de molen is minimalistisch ingericht. Iets té misschien basic, zo’n omgeving verdient een knusser interieur. Het restaurant is gelukkig een stuk gezelliger. En het eten uit de regio verrukkelijk. Natuurlijk inclusief truffel, die in royale hoeveelheden gebruikt wordt. Ik raak in gesprek met Nicola en Michele, twee jonge mensen met een idealistische droom. Na hun studie kwamen zij terug naar Molise waar ze nu hun eigen boerenbedrijf ALBA runnen. Ze maken schapen- en geitenkaas, verbouwen biologisch graan en biologische bonen. Het fruit voor hun jams plukken ze in het wild. En ze maken fantastische olijfolie. Alles op de boerderij wordt gebruikt en eventueel hergebruikt. Het resultaat is dat ze geen energie gebruiken maar opwekken.
Nicola laat de kazen zien die zij en Michele maken
Kabbelende rivieren en een Romeinse brug
Na een lange, gezellige avond word ik de volgende ochtend toch weer vroeg wakker. Ik hoor het water van de molen klateren en wil nog wat van de omgeving zien. Als je naar de rivier loopt en dan rechtsaf gaat, kom je bij de ruïnes van een Romeinse brug, vertelde iemand van het personeel de vorige avond. Door de mist wandel ik die kant op. Ook nu weer houdt een hond me gezelschap. Alsof ie de weg wil wijzen. Zodra de brug in zicht is, verdwijnt hij in de mist.
Een Romeinse brug bij albergo diffuso La Piana dei Mulini
Nog eenmaal authentiek Molise
Het is een veel misbruikte uitdrukking, maar Molise is echt authentiek. Er zijn wijngaarden, olijfbomen, herders die al trekkend met hun kuddes groene, onverharde wegen vormen, bergen, kastelen en Middeleeuwse stadjes. En natuurlijk fantastische wijnen en volop biologische groente en fruit.
Dat de 21ste eeuw soms ver weg lijkt, merk ik zeker in het dorp Roccapipirozza. In 1320 werd hier een kasteel met een toren gebouwd. Daaromheen kwamen steeds meer huizen, stallen, kerken en andere gebouwen. In de jaren ’60 van de vorige eeuw was Roccapipirozza een levendig dorp met zo’n 1000 inwoners. Nu wonen er nog maar 70 mensen en begint het verval z’n sporen na te laten. Maar niet voor lang meer. De eigenaar van mijn laatste hotel heeft wilde plannen met het dorp. Daarvoor moet ik later terug.
Het dorp Roccapipirozza Alta in Molise, Italië
Er wonen nog maar enkele tientallen mensen in Roccapipirozza
Een detail van een huis in Roccapipirozza, Molise
Le Sette Querce, de 7 eiken
Maar niet ver van het dorp is nu al een prachtige plek: Le Sette Querce, ofwel: de zeven eiken. Rocco Peluso en zijn broer Vincenzo groeiden op in Sesto Campano, een dorp op 750 meter boven zeespiegel. Ze gingen studeren en zagen dat hun geboortedorp langzaamaan leegliep. Achttien jaar geleden ontstond het idee de vervallen huisjes te renoveren en om te toveren in hotelkamers. Het dorpje ligt fantastisch middenin de natuur met glooiende heuvels. Als je ergens kunt onthaasten en je hoofd kunt leegmaken is het hier. Opnieuw maak ik ik ’s morgens vroeg een wandeling. Ditmaal vergezeld door de 13 ezels die hier heerlijk vrij rondlopen in de bergen. ’s Avonds komen ze altijd terug omdat ze dan extra gevoerd worden.
De omgeving van Roccapipirozza en Sesto Campano
Ezels hebben heerlijk de ruimte bij hotel Le Sette Querce
De ezels komen je ’s morgens zelfs begroeten bij je huisje
Genieten van de natuur en de rust bij Le Sette Querce
De grond bij Le Sette Querce is blijkbaar erg vruchtbaar, deze pompoen is echt enorm
De bejaarde moeder van Rocco werkt nog iedere dag mee op de boerderij
Pizza en wijn, wat wil je nog meer?
Na enkele dagen weet ik dat de inwoners van Molise trotse mensen zijn. Trots op hun regio, de natuur, de dorpen en hun eten en drinken. Verschillende fantastische wijnen stonden er al op tafel. Ik ben verslaafd aan de rode Tintilia wijnen, die enkel in Molise gemaakt worden. De beste wijn uit Molise zou die van wijnhuis di Majo Norante zijn, vlakbij de kust. Deze wordt verkocht bij Harrod’s en staat op de kaart bij alle goede enoteca’s in Europese grote steden. Maar nu is het tijd om olijfolie te proeven, gevolgd door een lesje pizza maken. Na het pizza-diner wordt gevraagd of we naar buiten willen komen. En groot kampvuur brandt, en voor iedereen zijn er vers gepofte kastanjes. Het eten, de natuur, de dorpjes en de gastvrijheid, ik ga het missen als ik weer thuis ben.
Pizza bij Le Sette Querce in Molise
En na het eten gepofte kastanjes bij een kampvuur
Eigenaar Rocco in het museum-huisjes dat nog helemaal authentiek ingericht is
Kaas van de boerderij, gemaakt door de moeder van Rocco
Nationaal Park Lauwersmeer is één van de stops tijdens mijn rondreis langs de Waddenkust. Dat tripje begon in Groningen en gaat verder in Friesland.
“Nederlanders willen controle houden over water. Dat is niet iets van de laatste jaren maar dat doen we al sinds de inpoldering.” Ik sta bij het Lauwersmeer waar boswachter Jan Willems uitleg geeft met behulp van een kaart. “De Lauwerszee was deel van Waddenzee. Tot er een dijk gebouwd werd.”
De boswachter van Nationaal Park Lauwersmeer geeft uitleg
Nationaal Park Lauwersmeer
De noodzaak voor zo’n dijk bleek na de Watersnoodramp in 1953 waarbij 1836 mensen verdronken. Er werd voor heel Nederland een Deltaplan opgesteld en overal kwamen dijken waarachter het veilig wonen is. Jan: “Er was nog wat gedoe tussen Groningen en Friesland over waar de dijk moest komen. Nu delen Friesland en Groningen dit bijzondere natuurgebied. Na aanleg van de dijk werd het zoute zeewater water heel snel zoeter en er begon van alles te groeien op de zandbanken.”
Dat was overigens niet het plan, want zoveel begroeiing is niet goed voor de aanwezige vogels. Maar ja de natuur doet wat ze wil. Nu zorgen 550 Schotse hooglanders en 350 konik paarden dat de nieuwe aanwas binnen de perken blijft. In de zomer krijgen ze hulp van kuddes gewone koeien.
Konikpaarden houden het landschap in bedwang
Op pad in een vintage jeep
Ik ontmoet Jan bij het activiteitencentrum van het Nationaal Park Lauwersmeer. We springen in een vintage Landrover van ruim 50 jaar oud en stuiteren het natuurgebied in. Het begrip schokbreker bestond een halve eeuw geleden vast nog niet. We passeren het Land van juffrouw Ali met zoute grond waarop veel bijzondere planten groeien zoals orchideeën. Als je hier eind mei, begin juni bent, rijd je door een fleurige bloemenzee, leer ik. De bijzondere bloemen groeien ook op de gratis toegankelijke stranden van gras. Die moeten gemaaid worden, maar altijd om de orchideeën heen.
Met een jeep Nationaal Park Lauwersmeer verkennen
McDonalds voor vogels
Dan parkeert Jan de jeep tussen de struiken, voor een koffie met koek-stop. Maar we zijn niet de enige die er eten en drinken. Nationaal Park Lauwersmeer is als een McDonalds voor alles wat vliegt. Rondtrekkende vogels eten bijvoorbeeld veel duindoornbessen.
Zo’n jeeptocht is heerlijk, maar zelf het natuurgebied intrekken kan ook. Er zijn verschillende wandelingen en fietsroutes uitgezet. Je kunt zelfs helemaal om het meer heen fietsen, een toertje van 43 kilometer. Ook in het donker is het natuurgebied een aanrader. Lauwersmeer is een van de officiële blackspots van Nederland. Bij gebrek aan kunstmatig licht in de wijde omgeving, zie je de sterren veel helderder. Er is een speciale toren gebouwd waar je in alle rust de hemel kunt bewonderen.
Koffie met koek-stop bij het Lauwersmeer
Vanaf deze toren kun je ’s avonds sterren kijken
Vegan bij restaurant ‘t Ailand
Maar ik ben overdag in het gebied. En buitenlucht maakt hongerig. Dat wordt dus lunchen bij ’t Ailand in de haven van Lauwersoog, aan de Friese kant van het Lauwersmeer. Het restaurant wordt gerund door Barbara en Jan Geertsema. Barbara was ooit vegetariër maar nu gaat ze toch van maandag t/m donderdag het wad op om te vissen. En ze eet die vangst ook. Het restaurant ontstond per ongeluk. Aanvankelijk was het een ontmoetingsplek waar mensen even koffie dronken en wat kletsten. Maar al snel bleven mensen langer zitten, en wilden ze ook iets te eten. Tussen het vissen door werden drie garageboxen zonder ramen omgebouwd tot de knusse plek die ’t Ailand nu is. Ik eet er heerlijk vegan tempeh, hummus met zeewier, brood met zeewier en een groentesoep. Want ja, de kok draait zijn hand niet om voor plantaardige gerechten.
Uitkijken over het water bij restaurant ’t Ailand
Milieuvriendelijke excursies
Restaurant ’t Ailand is geopend van vr t/m zo van 11.00 tot 19.00 uur. En, heel leuk, je kunt er ook op plasticsafari met een rubberboot. Lekker diervriendelijk ‘vissen’ en nog goed voor het milieu ook.
IJs van Zuco in Dokkum
Dan verlaat ik Groningen en ga verder op onderzoek in buur-provincie Friesland. Ik heb helaas geen tijd om Dokkum uitgebreid te verkennen. Maar natuurlijk is er altijd tijd voor ijs, vegan ijs welteverstaan. Bij Zuco hebben ze ook dierlijk ijs van melk van hun eigen coöperatie maar standaard heb je ook keuze uit enkele veganistische smaken. En man o man, wat zijn die lekker. Dokkum gaat op de lijst voor een tweede bezoek in de zomer. De koffie die ze er schenken is trouwens ook een aanrader.
Mooi plaatsje, dat Dokkum, die gaat op mijn bucketlist
Zuco in Dokkum is ook de plek voor een goede espresso
Vegan ijs eten bij Zuco in Dokkum
Culinaire topper in Harlingen
Ruim op tijd voor het diner check ik in in mijn hotel voor één nacht in Harlingen, met de toepasselijke naam Hotel Harlingen. Mooi centraal gelegen in het winkelgebied. En op loopafstand van het restaurant voor het diner, ’t Havenmantsje. Wow, dat is een avond lang genieten van een perfect 100% plantaardig menu. Dit is Mischelinsterrenkwaliteit voor een betaalbare prijs. Van het toetje met onder meer mandarijnsorbet en kokos tom kai krijg ik bijna tranen in mijn ogen, zo lekker. En dat terwijl ik eigenlijk bijna standaard desserts afsla omdat ik hartig nu eenmaal lekkerder vind.
Restaurant ’t Havenmantsje in Harlingen bij daglicht
Een Michelinster waard, restaurant ’t Havenmantsje in Harlingen
Dineren in restaurant ’t Havenmantsje in Harlingen
In het volgende deel verken ik Harlingen verder. En reis ik door naar Noord-Holland. Mijn reis begon in Groningen waar ik kennis maakte met de natuur en de ziltige zaligheden van de Waddenkust.
Café ’t Zielhoes waar Bob Dylan koffie dronk
Duurzame keuzes worden steeds gewoner. Best wel Bewust vraagt geregeld aan mensen waarom zij welke bewuste keuzes maken. Ditmaal Han Ji, chef-kok en eigenaar van verschillende restaurants waar Chinese voedingsleer gecombineerd wordt met westerse gerechten
Wie is Han Ji?
Han Ji komt oorspronkelijk uit Qingdao in China. In 1999 kwam hij naar Maastricht om Internationale Economie en Econometrie te studeren. Tijdens zijn studie werkte hij in een restaurant waar hij zijn liefde voor gastronomie ontdekte.
Chef-kok en ondernemer Han Ji van onder meer de UMAMI-restaurants
Wat doet Han Ji?
Han Ji’s passie werd voor iedereen tastbaar toen hij zijn eerste restaurant opende. Inmiddels heeft hij een heel imperium met verschillende concepten. Maar altijd is er naast smaakvol eten serveren een focus op innovatie, gezondheid, gastronomie en de Chinese Cultuur. Hij verdiende er zelfs een Michelinster mee voor zijn inmiddels gesloten restaurant HanTing Cuisine. Han Ji blijft nieuwe ingrediënten ontdekken en creëert Chinese concepten die in Nederland nog niet bestaan. Nieuw is het food & drink pairing concept in de UMAMI by Han restaurants waarbij bij iedere gang drankjes met een toegevoegde waarde geserveerd worden.
Drink and food pairing bij UMAMI
Waar vind je je restaurants?
UMAMI by Han restaurants zijn te vinden in Amsterdam, Eindhoven, Den Haag, Maastricht, Rotterdam en een in Beijing. Dit zijn lekker betaalbare restaurants waar Chinees met een Europese twist geserveerd wordt. Gerechtjes delen is een belangrijk onderdeel van de ervaring. Daarnaast is er nog restaurant Zheng in Den Haag.
Restaurant UMAMI in Amsterdam
Hoe duurzaam is jouw restaurant?
Naast het gebruik van kwalitatief hoogwaardige en seizoensgebonden producten wordt er ook veel onderzoek gedaan met betrekking tot de Chinese voedingsleer en hoe wij dit kunnen toepassen in onze menu’s. Balans is de kern van de Chinese voedingsleer, evenals bij Restaurant Zheng, en balans is duurzaamheid.
Wij bieden onze gasten gebalanceerde en heerlijke dineropties waar duurzame producten van lokale leveranciers, 5000- jaar Chinese voedingsleer kennis (TCM – Traditional Chinese Medicine), gezondheid en samenleving met elkaar in harmonie komen. De ongekende mogelijkheden in zowel Chinese gastronomie als gezondsheidscultuur kunnen positiviteit brengen in de samenleving en dus in een betere omgeving.
Verder werken werknemers van verschillende afdelingen binnen het bedrijf nauw met elkaar samen om voedselverspilling tegen te gaan. Als gevolg van de samenwerking tussen de productie en marketing bijvoorbeeld, worden nieuwe kooktechnieken geïnnoveerd door Chinese en Westerse technieken te fuseren en zo verspilling tegen te gaan.
Heerlijke vegan gerechten bij restaurant UMAMI
Waarom kies je voor duurzaam?
Alles begint bij jezelf! Een gezonde en veilige omgeving voor de toekomstige generaties creëren kunnen we niet alleen. We kunnen niet in een stap de wereld redden en een esthetische wereld garanderen, maar we kunnen wel dagelijks een kleine en welwillende stap vooruitzetten door verantwoord om te gaan met de samenleving. Door een brug te slaan tussen het Oosten en het Westen, door kennis en ervaring te delen en continu te innoveren, kunnen we samen een gezondere en betere wereld creëren voor onze toekomstige generaties.
Een mjammie einde van een perfecte lunch bij UMAMI
Wat is jouw favoriete vegan gerecht?
Mijn favoriete vegan gerecht is onze Tarocake geserveerd in een wok. Een mooi hartig gerecht dat is bomvol van smaak is en ook hoog is aan de juiste voedingswaarden. Taro is hoog aan kalium wat zorgt voor zoutregulatie in het lichaam en is hierdoor gunstig voor de bloed- en hartvaten. Hiernaast wordt het product gezien als complexe koolhydraat. Het laat de bloedsuikerspiegel niet te snel stijgen en hierdoor heb je langer een verzadigd gevoel. Ook wordt er gebruikt gemaakt van oesterbladolie wat veel antioxidanten bevat. Door sojaolie te gebruiken om de peper en het oesterblad in te fuseren is het recept volledig plantaardig.
Recepturen Tarocake in de wok
Tarocake in de wok, het favoriete recept van chef-kok Han Ji
Tarocake
- 1 liter groentebouillon
- 50 gram geraspte taro aardappel
- 100 gram wortel brunoise
- 1 stengel bosui fijngehakt
- 250 gram Glutinous rijstbloem
- 3 gram zout
- 2 gram peper
Wok de aardappel, wortel en bosui voeg daar de koude bouillon aan toe. Maak van de bloem, zout en peper een mengsel en voeg dit al roerend toe aan de bouillon. Roer deze massa glad en zorg ervoor dat de massa goed is gebonden en er geen klontjes bloem achterblijven. Stort de massa in een ½ gastronorm bak en maak deze ongeveer 3 cm hoog. Stoom nu de cake gedurende 30 minuten af en laat deze opstijven en afkoelen in de koelkast. Na het opstijven snij je de Tarocake in blokjes.
Voordat het in de wok gaat, stoom de cake gedurende 2 minuten.
Salade van Chinese asperge en wortel
- 50 gram wortel Brunoise
- 50 gram Chinese asperge Brunoise
Snijd de wortel en de Chinese asperge in blokjes van een halve cm. Houd de wortel en de Chinese asperge gescheiden. Blancheer de groente en doe het in ijswater. Meng vervolgens de wortel en Chinese asperge.
Chilli gel
- 500 gram Kimchee base
- 150 gram Sriracha saus
- 400 gram Water
- 35 gram sesamolie
- 3 eetlepels Gelfred (Sosa)
Weeg alle ingrediënten af in een blender beker. Draai vervolgens de ingrediënten zodanig tot de massa zich gaat binden en gel dikte heeft. Zeef voor de zekerheid de massa door een fijne zeef.
Wortelcrème
- 500 gram wortel
- 2 gram zout
- 1 eetlepel olijfolie
- 2 theelepels Xantana (bindmiddel)
Zet de wortel net onder water op het vuur. Kook de wortel gaar. Doe de gekookte wortel in een blenderbeker en voeg hier 200 gram kookvocht aan toe. Voeg nu ook zout, olijfolie en Xantana toe. Zeef de crème door een fijne zeef.
Crispy chili hazelnoten sambal
- 100 gram ongebrande hazelnoten
- 2 eetlepels crispy chilli sambal
Bak de hazelnoten in de pan tot goudbruin in een beetje olie. Voeg als volgt de sambal toe en laat dit ongeveer 2 minuten op laag vuur trekken, zodat de smaak van de sambal vrijkomt.
Chinese aspergenest
Schil een Chinese asperge en snij met de mandoline dunne reepjes met het dunste bijbehorende mes. Spoel vervolgens de aspergelinten in ijswater zodat de asperge een krokante bite krijgt.
Ufo van wortel
Schil een wortel en snij in de breedte op de snijmachine op stand 1. Gebruik een ronde steker 4 en steek de wortel uit. Pak een mes en snij vanaf het midden tot een uiteinde van het rondje een snee. Nu kan je de twee uiteindes pakken van het rondje en om elkaar heen vouwen zodat het een kegelvormig formaat krijgt.
Producten nodig voor afwerking
- Chilli olie
- Oesterbladolie
- Borage cress
- Oesterblad puntjes
- Vurige afrikaantjes
- Roze Korenbloem
Duurzaam op vakantie wordt steeds leuker en makkelijker. Overal zijn initiatieven die rekening houden met mens, milieu, cultuur en natuur. Een nieuwe digitale brochure zet de leukste ecotoerisme-initiatieven van Frankrijk op een rij.
Vegetarisch op hoog culinair niveau bij restaurant Annadata. Foto: Annadata
Mijn eerste reis naar Frankrijk was op culinair gebied geen succes. Als vegetariër at ik vrijwel de gehele vakantie salade chèvre chaud. Eén keer werd ik zelfs een restaurant uitgebonjourd met een ‘Dit is een réstaurant!’, vegetariërs waren duidelijk niet welkom.
Afijn, tijden veranderen en Frankrijk heeft nu genoeg leuke hotspots waar vegetariërs en vegans wél welkom zijn. Atout France heeft een digitale brochure gemaakt (fijn, duurzamer dan papier en altijd bij de hand): Conscious Travel Frankrijk, met fantastische vega restaurants en andere leuke duurzame toeristische initiatieven.
Hotel met duurzame, vegan spa
Een vakantie naar Frankrijk wat duurzamer maken, kan al door de trein te nemen in plaats van auto of vliegtuig. Eventueel huur je ter plaatse een elektrische auto. Of je gaat verder per fiets, een gewone of een e-bike. De volgende stap is een duurzaam hotel. In de brochure viel mijn oog op het kasteel van Massillan in de regio Provence-Alpes-Côte d’Azur. Het hotel is met gebruik van allerlei duurzame middelen gerenoveerd. En er is een bio-spa waar biologische, veganistische producten gebruikt worden. Bij het kasteel hoort bovendien een biologische moestuin van formaat waar de chateau-chef veel van zijn ingrediënten bij elkaar sprokkelt.
Hotel Chateau de Massillan met een duurzame bio-spa. Foto: Chateau de Massillan
Op de zeebodem lopen in Normandië
Dichter bij huis hoop ik me nog een keer aan te sluiten bij de wandelaars in de baai van Mont-Saint-Michel in Normandië. Snuif de lekkere zilte zeelucht op, geniet van het uitzicht op de iconische Mont-Saint-Michel terwijl je met je blote voeten over de zeebodem loopt. Hoe ontspannen kan inspanning zijn?
Wandelen in de baai van Mont-Saint-Michel. Foto: Yvon Boelle-CRT-Normandie
Vegetarisch in Bretagne
Iets zuidelijker zoek ik vervolgens een goed tafeltje bij restaurant Annadata (In Saint-Malo). Was er tijdens mijn eerste reis maar één zo’n restaurantje geweest. Alles is vegetarisch maar dan wel op hoog culinair niveau. Je kunt er eens per maand ook een kookles volgen. Mijn volgende, duurzame, trip naar Frankrijk begint steeds duidelijker vormen aan te nemen.
Vegetarisch restaurant Annadata in Saint-Malo. Foto: Annadata
MEER DUURZAAM FRANKRIJK
Nog veel meer duurzame tips lees je in de brochure Conscious Travel Frankrijk.
Nog een aanrader, fietsen in de Bourgogne wijnstreek. Langs wijngaarden, kastelen en sfeervolle dorpen en stadjes.
De wereld een beetje beter maken wil bijna iedereen. Maar dan het liefst wel op een leuke manier. Bijvoorbeeld door met Plastic Whale de Amsterdamse grachten schoon te vissen.
De sloepen van Plastic Whale zijn gemaakt van PET flessen opgevist uit de Amsterdamse grachten
Dat rondzwervend plastic een vernietigend effect heeft op mens, dier en milieu is inmiddels een open deur. Denk aan de beelden van een opengesneden walvissen met tientallen kilo’s plastic in hun maag en aan de oceanen die vol zitten met plastic soep. Volgens een onderzoek van de University of Newcastle in Australië krijgt de gemiddelde mens per week trouwens ook ongeveer een bankpasje aan plastic binnen. Oeps. Plastic Whale probeert plastic afval op een leuke manier te verminderen: varend door de Amsterdamse grachten gewapend met visnetje.
Even een rustmomentje als we wat sneller door Amsterdam varen
Ruim 300 enthousiaste vrijwilligers
En dus doen we een dag duurzaam. Ruim 300 milieubewuste enthousiastelingen hebben zich de dag na Pride Amsterdam verzamelt bij het Scheepvaartmuseum. Daar liggen de kleurige sloepen van Plastic Whale plus tientallen andere boten van schippers die vrijwillig meedoen met dit bijzondere evenement. De bedoeling is dat we met z’n allen het water opgaan om zoveel mogelijk plastic en ander afval uit de Amsterdamse grachten te vissen. Voorzien van een schepnetje en met een enorme dosis positieve energie steken we van wal.
Nog even de laatste instructies en dan mogen we gaan plastic vissen
Tijdens het plastic vissen is er voldoende tijd om van Amsterdamse grachten te genieten
Afval dat niet in het netje past, mogen we niet meenemen.
Plastic Whale: fanatiek vissen
Fanatisme is niemand vreemd bij ons aan boord. Al snel dirigeren we schipper Majel naar de kleinste stukjes plastic. Gelukkig let zij wel op het andere scheepvaartverkeer en voorkomt zo ongelukken. We hebben drie plastic zakken aan boord. Een voor PET-flessen, een voor overig plastic en een voor ander afval. Want ja, ook dat nemen we mee. Het is duidelijk waarvoor we het doen: de boot waarin we varen is gemaakt van onder meer 6000 opgeviste PET-flessen. In de vloer zie je de flessendoppen zitten. Van de plastic flessen wordt tegenwoordig ook kantoormeubilair gemaakt.
Visnetjes in de aanslag, klaar voor enkele uren plastic vissen
Relaxt en toch duurzaam zo’n middagje plastic vissen met Plastic Whale
Yes, weer een stuk plastic uit de Amsterdamse grachten gevist
Bijzondere vangsten
Geregeld roept iemand van de kant ons toe dat we goed bezig zijn. Toeristen aan boord van rondvaartboten zetten ons zelfs op de foto! Voor Majel al heel normaal, zij gaat gemiddeld twee keer per week op pad met groepen plastic-vissers. De meest vreemde voorwerpen worden aan boord geschept. Soms ook met leuke verhalen. Ooit vond een groep een portemonnee. Aan de hand van een pasje werd de eigenaar al tijdens het varen opgespoord, ’s avonds had die de portemonnee terug. Ook is er een keer een tas met sleutels gevonden en enkele enorme knuffels. Om het fanatisme op te voeren is er een prijs voor het meest bijzondere voorwerp dat wordt opgevist.
Er is altijd een prijs voor het meest originele object dat uit de gracht gevist is
Bijna 100 zakken afval
Na een paar uur varen verzamelen we weer bij het Scheepvaartmuseum. Onze vangst valt een beetje tegen. Vroeg in de ochtend heeft Waternet namelijk al een opruimrondje door de grachten gemaakt. “Zij doen het grove schoonmaakwerk, wij zijn de tandenstokers als het gaat om het plastic opruimen”, is de uitleg van Majel. Maar alle boten bij elkaar hebben deze dag toch 94,5 zakken vol plastic en andere afval verzameld. Waarvan 18 zakken vol PET-flessen. Reden genoeg voor een paar high fives en een borrel na.
In totaal zijn tijdens dit Plastic Whale event bijna 100 zakken (plastic) afval uit de grachten gevist
Ook vissen met Plastic Whale?
Twee keer per jaar, de dag na Koningsdag en de dag na Pride Amsterdam, is er een speciaal Plastic Whale evenement: met zoveel mogelijk mensen de vervuilde grachten schoonvissen. Meedoen is die dag gratis. De rest van het jaar kun je een excursie Plastic Whale vissen boeken, kosten 25 euro p.p. Je kunt ook als bedrijf een event boeken voor je hele team. Meer informatie vind je op de website van Plastic Whale, daar kun je ook gelijk een excursie boeken.
Een Plastic Whale groepsfoto met de afvalbuit van de dag
De zakken met plastic en ander afval worden gescheiden weggebracht.
De man met een missie
Marius Smit startte in 2011 met een missie: een boot bouwen van plastic afval. Drie jaar later is de eerste boot gemaakt van PET-flessen opgevist uit de Amsterdamse grachten een feit. Inmiddels is er een vloot van 11 Plastic Whale sloepen (9 in Amsterdam en 2 in Rotterdam) en nog steeds worden er zakken vol plastic uit de grachten gevist. In 2018 gingen er 13.000 mensen gewapend met een netje mee op plastic jacht. In totaal stapten al 25.000 mensen aan boord van een Plastic Whale boot. Van het afval worden inmiddels niet alleen boten gemaakt maar ook lampen en kantoormeubelen als tafels en stoelen.
Nooit gedacht dat vissen zo leuk kon zijn: plastic vissen met Plastic Whale
Plastic en ander afval selecteren
Milieubewust varen in Amsterdam
Schipper tijdens mijn Plastic Whale experience was Majel. Eerder ontmoette ik haar tijdens een Wetlands Safari-kanotocht door de groene achtertuin van Amsterdam. In een blog schreef ik over deze heerlijke ontspannen en duurzame dag op het water.
Kanoën door het pittoreske dorpje Watergang
Nederland en natuur lijken soms mijlenver uit elkaar te liggen. Toch kun je in elke stad wel enkele groene, paradijselijke plekjes vinden. Prettig om niet altijd ver te hoeven reizen om even dat vakantiegevoel te krijgen. Dit zijn mijn groene favorieten in (en eentje net buiten) Zaandam.
Wandelen over Water in natuurgebied Guisveld
Minibossen in Zaandam
Zaandam was in 2015 de eerste stad in Europa waar een Tiny Forest werd aangelegd. Tiny Forests zijn kleine bosgebiedjes ter grootte van een tennisbaan (plusminus 9 x 27 meter). In het bos staan allemaal inheemse bomen, struiken en planten. Al na enkele jaren ontstaat er een unieke planten- en dierenwereld. Er zijn nu twee minibossen in het Darwinpark in Zaandam, en er staan er meer op de planning.
In Zaandam zijn twee tiny forests en er komen er meer
Kinderboerderij van Albert Heijn
Het Darwinpark werd een jaar of 50 geleden aangelegd en is behoorlijk groot. Behalve de minibossen vind je er een kinderboerderij (geschonken door Albert Heijn) met een natuurmuseum en een boerderijwinkeltje. Ook zijn er vier thematuinen en verder fijne fiets- en wandelpaden. Kijk ook niet vreemd op als je er een kudde schapen ziet grazen.
Een van de kinderboerderijen van Zaandam vind je in het Darwinpark
Bij de Kinderboerderij is ook een insectenhotel
In het Darwinpark in Zaandam zijn vier thematuinen
Schapen door de stad
De schaapskudde is een echte stadskudde. Natuurlijk grazen ze in het groen maar de 250 Kempische heideschapen maken een keer per jaar ook een tochtje dwars door het centrum van Zaandam van het Westerwindpad naar het Darwinpark. Natuurlijk begeleid door een schaapherder en een zeer scherp oplettende bordercollie. Gedurende de zomermaanden grazen ze ook in twee andere parken in Zaandam: Jagersveld en in het Burgemeester In ’t Veldpark.
Schapen lopen dwars door Zaandam, op weg naar het park waar ze zomers grazen
Het verkeer moet even pas op de plaats maken voor de schapen
Stadsparadijs de Heemtuin
Nou woon ik toch alweer ruim 5 jaar in Zaandam, maar pas onlangs ontdekte ik hoe mooi de Heemtuin is. De Heemtuin ligt in het Burgemeester In ’t Veldpark en werd in 1955 aangelegd. De tuin is inmiddels uitgegroeid tot een heerlijk stadsparadijs. Via kronkelige paadjes zie ik allerlei inheemse planten en bomen. Zeker in het voorjaar is dit een heel kleurrijke plek. Ik wandel door een mini-dennenbos en luister naar het geruis van de rietvelden en het gekwaak van kikkers. Met behulp van Google Lens kom ik al snel meer te weten over de bloemen die ik zie. Wat een heerlijke plek is dit.
Tijdens evenementen in de Heemtuin is de theetuin geopend
Op zoek naar kikkers in de Heemtuin in Zaandam
Salade en brandnetelsoep uit de Heemtuin
Enkele malen per jaar zijn er in deze wilde plantentuin evenementen, vooral gericht op kinderen. Goed om te weten dat op de dagen dat er activiteiten zijn, de theetuin geopend is. De dag dat ik er ben, geniet ik hier van huisgemaakte vlierbloesemlimonade en een salade met ingrediënten uit de tuin. Je kunt hier trouwens ook terecht voor advies als je zelf een natuurvriendelijke tuin wilt aanleggen. Nog groen voor thuis nodig? Je koopt in de Heemtuin voor slechts een euro per stuk planten en kruiden. Ze hebben prachtige namen als Canadese fijnstraal, Rood guichelheil, Gele morgenster, Grote pimpernel, Langbladige ereprijs en, mijn favoriet, Muskuskaasjeskruid. Welke planten te koop zijn, hangt af van het seizoen.
Klik op de link voor alle informatie over de Heemtuin, activiteiten en openingstijden.
In de Heemtuin kun je ook terecht voor het kopen van plantjes en kruiden
Buurtcamping: Logeren in het park om de hoek
Op vakantie gaan, dat vindt vrijwel iedereen leuk. Kan dat om wat voor reden dan ook niet (geld- of tijdgebrek bijvoorbeeld), of wil je gewoon je buurtgenoten beter leren kennen, ga dan eens een weekendje naar de buurtcamping. In 2013 begon het concept Buurtcamping met één camping in een park, nu zijn er bijna 40 buurtcampings in evenzoveel parken. In Zaandam doen dit jaar 5 parken mee!
Even melden bij de receptie en je kunt je tentje opzetten op de Buurtcamping
Buurtcamping voor een betaalbare vakantie
Een Buurtcamping is veel meer dan in een tentje slapen. Het is sowieso lekker om in de natuur te zijn. Bij alle campings worden allerlei activiteiten georganiseerd, variërend van broodbakken en koken, tot yoga en andere sporten. Al dan niet voorzien van een verkoelende plens water. Soms is er ook een bibliotheek, of een campingwinkel waar tweedehands spullen verkocht worden. Of waar je kampeerspullen kunt lenen, als je bijvoorbeeld zelf geen tent hebt.
De Buurtcampings zijn razendpopulair en vaak al snel volgeboekt
Je buurtgenoten leren kennen op de Buurtcamping
Leer je buurtgenoten kennen
’s Avonds kruip je gezellig bij elkaar rond het kampvuur en geniet je van een zelfgekookte (of gekochte) maaltijd. Of en wanneer er een er een camping bij jou in de buurt is, zie je op dit overzicht. De meeste buurtcampings zijn gedurende een weekend in juli open.
Samen koken en eten op de Buurtcamping in Zaandam
Er is zelfs een echte campingwinkel op de Buurtcamping in Zaandam
Natuurgebied Guisveld – wandelen over water
Okay, even smokkelen. Mijn laatste groen-tip ligt net buiten Zaandam maar wel in Zaanstad. Dit gebied móet in het lijstje omdat het iets unieks biedt. Wandelen over water, hoe leuk is dat. Toen ik een foto zag van iemand die moeiteloos over een sloot liep, was ik verkocht. Dat wilde ik ook. Het was even geduld hebben want lopen over water kan maar twee dagen per jaar (tijdens het pinksterweekend) in het natuurgebied Guisveld. Ik heb geluk, als ik bij Wormerveer uit de trein richting beginpunt loop, passeer ik een tafeltje waar je informatie kunt krijgen én vanwaar de boottoertjes vertrekken. Op internet waren ze uitverkocht maar ter plekke kan ik nog twee plaatsen reserveren.
Tijdens het Wandelen over Water event kun je ook een boottocht maken
File tijdens het wandelen
Maar eerst loop ik de vier kilometer lange wandelroute dwars door de polder. Met inderdaad als hoogtepunt de sloot waar je overheen kunt lopen zonder nat te worden. Nou ja, waterdichte schoenen zijn handig. Ook al omdat door veel regen de voorgaande dagen de rest van het onverharde wandelpad door het moerassige natuurgebied snel in een modderpad veranderd. De wandeling is populair. Bij de brug die net onder het wateroppervlakte ligt, staat een bescheiden file van mensen die heel graag middenop de brug op de foto willen, zonder anderen erbij. Natuurlijk moet er bewijs zijn van dat wandelen over water.
Twee dagen per jaar is natuurgebied Guisveld geopend voor publiek
Natuurgebied Guisveld in Zaandijk,
Het kan echt: wandelen over water in Guisveld
De roep van de roerdomp
Op verschillende plekken langs de route staan boswachters en vrijwilligers die uitleg geven over bijvoorbeeld het rare geluid dat ik hoor. Het blijkt de roerdomp te zijn. Een rietkleurige vogel die zich niet laat zien maar dus wel laat horen. En dat schijnt best bijzonder te zijn. Je kunt ook met telescopen op zoek naar vliegend spul. En kinderen kunnen waterdiertjes vangen en krijgen daarover uitleg.
Rennen over water lukt ook!
File tijdens het Wandelen over Water in Guisveld
Varen door de polders van Guisveld
Maar ik ga terug naar het beginpunt om daar in een schuit te stappen waarmee ook de koeien naar hun weilanden gebracht worden. Vandaag is de boot gelukkig voorzien van banken en kussentjes. Boswachter Inga geeft tijdens de route tekst en uitleg over veenpolder Guisveld en de bewoners/gebruikers. Het gebied richt zich op het behoud van weidevogels. Vandaar dat er bijvoorbeeld voor 15 juni niet gemaaid mag worden. Behalve dan door de koeien die ons hier en daar vrijpostig aanstaren. Het is nog vroeg dus ik heb na de boottocht nog tijd om nog een keer een stuk te wandelen. Het gebied is tenslotte maar twee dagen per jaar open. En de zon schijnt uitbundig…
Relaxen tijdens het Varen over Water
Ganzen, roofvogels, grutto’s, er zijn veel vogels te zien tijdens de boottocht
De koeien worden met boten naar de weilanden gebracht in natuurgebied Guisveld
De grutto in vogelvlucht
De boottocht kostte in 2019 vijf euro, het wandelen en alle activiteiten onderweg waren gratis. Hou deze website van Staatsbosbeheer in de gaten voor activiteiten in Guisveld en andere groene gebieden in de regio.
Bewuster leven vraagt vaak (kleine) offers. Minder vliegen, geen vis en vlees eten, om maar enkele voorbeelden te noemen. Maar het kan soms ook volledig pijnloos: door groene producten te gebruiken. Unilever introduceerde in Nederland het merk Seventh Generation.
Geef Groen Door met het gebruik van ecologische schoonmaakmiddelen
Unilever presenteerde de nieuwe productlijn met ecologische schoonmaakmiddelen tijdens een influencer-bijeenkomst bij restaurant Flora in Amsterdam. In het lentezonnetje werd ook een heerlijke vegan lunch geserveerd. Ik had producten van de Vegetarische Slager verwacht. Want sinds kort onderdeel van Unilever, maar we kregen andere, ook heel smakelijke, gerechten.
Vegan lunch bij restaurant Flora Amsterdam
Leker, gezond en natuurlijk vegan
Seventh Generation, al 30 jaar duurzaam
Seventh Generation werd ruim 30 jaar geleden bedacht door enkele milieubewuste Amerikanen. Drie jaar geleden is het merk door Unilever overgenomen en onlangs werd het dus geïntroduceerd in Nederland. Hier is alleen de schoonmaaklijn te koop, dus denk wasmiddel, allesreinigers en afwasproducten. De producten zijn niet alleen milieubewust maar ook diervriendelijk want niet getest op dieren. Heel belangrijk.
De naam Seventh Generation slaat op een gezegde van de Iroquois indianen. Dat gezegde wijst erop dat we ons altijd bewust moeten zijn welke gevolgen onze daden hebben voor de volgende zeven generaties. In 2018 werd Seventh Generation uitgeroepen tot een van de 50 meest duurzame bedrijven van de wereld.
Een schone was en een schoon milieu dankzij Seventh Generation
Schone, geurvrije keuken
Het is even wennen. Ik heb zojuist mijn keuken schoongemaakt met de allesreiniger spray van Seventh Generation. Alles ziet er spic en span uit. En dat is natuurlijk het belangrijkst. Maar ik ruík ook graag een schoon huis. En deze spray is nou net reukloos. Nee dan het handafwasmiddel met lavendel en mint-geur. Geen synthetische geurstoffen maar het pure spul. Dat is beter. De producten zijn sowieso voor het grootste deel plantaardig en er zijn geen kunstmatige geurstoffen en andere stoffen die schadelijk zijn voor mens & milieu aan toegevoegd. Het wasmiddel dat ik testte, ruikt heerlijk. Maar er is nog geen wasverzachter van het merk te koop in Nederland dus uiteindelijk ruikt mijn was naar wasverzachter en verdwijnt de Seventh Generation oranjebloesemgeur. Jammer.
Schoonmaken met ecologische schoonmaakmiddelen
De duurzame verpakking
De verpakking is verantwoord want gemaakt van 100% gerecycled en recyclebaar plastic maar heeft wel een beetje een brave Libelle/Margriet uitstraling. Ik vind zelf de verpakkingen van bijvoorbeeld Seepje aantrekkelijker want hipper en onderscheidender. Maar op de Amerikaanse website van Seventh Generation zag ik wel een superhip ecologisch jasje met karton looks voor hun geconcentreerde wasmiddel. Misschien komt die ook nog een keer naar Nederland. Unilever gaat trouwens ook experimenteren met navulbare verpakkingen van aluminium en glas. Daar ben ik ook heel benieuwd naar, dus wellicht in de nabije toekomst meer mooi duurzaam nieuws.
De schoonmaakproducten bevatten tot 97% plantaardige ingrediënten
Duurzaam op vakantie? Kies dan voor een camping. Wie wil kamperen in Trentino (Italië) heeft volop keuze aan kampeerplekken. Van chic tot basic maar altijd op een locatie die onbetaalbaar is. Hier drie opties in Val di Fiemme.
Heelijke wandelen in de eindeloze natuur van Trentino, Italie
Kamperen in Trentino
-
Rustig en kleinschalig bij camping Calvello
Wie houdt van rust kiest voor Campeggio Calvello. De ongeveer 60 plaatsen staan op het land van wat vroeger een boerderij was, omgeven voor bergen. Het is zo’n plek waar je de vogels nog hoort tjilpen als je ’s morgens wakker wordt. In de oude boerderij is een gemeenschappelijke ruimte gemaakt waar je spelletjes kunt doen als het regent. Aan de vele knusse details merk je dat er veel vrouwen werken op deze familiecamping.
Camping Calvello in Trentino, Italie
Calvello is een kleinschalige camping middenin de natuur
-
Een dorp op zich: camping Village Fiemme
Camping Village Fiemme bestaat al sinds 1950. En er zijn vaste gasten die hier al 60 jaar komen. In totaal biedt de camping 280 plekken met verschillende overnachtingsvormen. Natuurlijk is er volop ruimte voor campers en tenten, maar er zijn ook chalets en sinds 2017 ook een tiny houten hutten voor fietsers en andere trekkers. In het restaurant bestel je hier home made taart en ander lekkers. En de hond? Die mag mee! Er is zelfs een speciale douche voor honden. Vanaf de camping loop je zo de natuur is, bijvoorbeeld om paddenstoelen te zoeken.
Houten chalet op camping Village Fiemme in Trentino, Italie
Omgeven door groen op camping Village Fiemme in Trentino
-
Ook ideaal voor kinderen: camping Valleverde
Wie ooit al eens op camping Valleverde was, zal opkijken. Het restaurant is vergroot en vernieuwd en er is tegenwoordig een wellnessruimte met Turkse sauna, infrarood sauna en bubbelbad. Wie even net als thuis een privé-douche wil, kan tegenwoordig een design doucheruimte afhuren. En speciaal voor kinderen is er een doucheruimte in miniformaat. Wat gebleven is, is de rust en de prachtige locatie middenin het groen.
Een fleurig welkom bij camping Valleverde in Trentino, Italie
MEER TRENTINO
Trentino is een perfecte bestemming voor een duurzame vakantie. Je kunt er wandelen in jouw favoriete decor. Of dat nou groenen bossen zijn of bergtoppen waar bijna niets groeit. En het is een goede bestemming voor biologisch eten.
Een stedentrip Rotterdam en duurzaam passen perfect bij elkaar. In een paar uur tijd bezocht ik enkele heel leuke eco-hotspot-adressen. En ik ga zeker terug voor meer.
De Groene Passage (hoek Goudsesingel en Mariniersweg) is het eerste duurzame winkelcentrum van Europa. Altijd prettig, een aantal ‘groene’ adressen bij elkaar. Je vindt de passage op vijf minuten lopen van metrostation Blaak. Je weet wel, vlakbij de Markthal en de kubuswoningen.
De Markthal, een van de bezienswaardigheden in Rotterdam
De Kubuswoningen in Rotterdam
Duurzaam interieur bij Van Binnen
Een van de winkels van De Groene Passage is interieurwinkel Van Binnen. Eenmaal binnen bij Van Binnen wil je echt niet meer naar buiten. Of in elk geval niet voordat je iets gekocht hebt. De meubels van Europees hout gemaakt zijn prachtig maar wat groot om gelijk mee te nemen. Maar de plaids en andere kleden kunnen natuurkijk wel in de tas. Wat je favoriete kleur ook is, er is een prachtig duurzame plaid te koop bij interieurwinkel Van Binnen.
Duurzame interieurwinkel Van Binnen in Rotterdam
Prachtige kleuren en duurzaam, de plaids van interieurwinkel Van Binnen
–
Biologische supermarkt Gimsel
Gimsel is een supermarkt bomvol biologische producten, food en non-food dus gooi je mandje maar vol. Ik zie heerlijk verse groenten en fruit en ik ruik het verse brood van de bakker al op afstand. Er zijn bussen met granen, noten en dergelijke waar je zelf kunt afwegen hoeveel je nodig hebt. Dit is een adresje om naartoe te gaan net voor je naar huis gaat, want voor je het weet heb je een zware tas vol geshopt.
Biologische groenten bij de duurzame supermarkt Gimsel
Ook schoonmaken kan ‘groen’ bij supermarkt Gimsel
Biologisch en vegetarisch: restaurant Spirit
Restaurant Spirit heeft een bijna iconische status in vegetarisch Rotterdam. En tegenwoordig ook in Amsterdam. Bij dit buffetrestaurant is alles biologische en vegetarisch. En alles wordt iedere dag vers bereid. Gosj, dat is lastig kiezen uit het royale aanbod. Het ziet er allemaal heerlijk uit. En moet je echt die trein naar huis halen? Geen paniek. Dan schep je toch even een bakje (of twee) vol want meenemen kan ook.
Vegetarisch en biologisch buffetrestaurant Spirit in Rotterdam
Fairtrade shoppen bij de Wereldwinkel
Het leuke van winkelen bij een Wereldwinkel is dat je niet alleen een cadeautje voor jezelf of een ander koopt maar dat er ergens ver weg ook iemand is die daar beter en blijer van wordt. Omdat die man of vrouw een eerlijke vergoeding krijgt voor het werk. Dat is toch iets wat we allemaal willen. Bovendien zie ik bij Wereldwinkels altijd bijzondere spullen die je niet in andere winkels ziet. Nog een reden om er zeker even binnen te lopen.
De Wereldwinkel is een van de winkels in De Groene Passage in Rotterdam
Fairtrade winkelen bij de Wereldwinkel in Rotterdam
Vegan Plantastic! Health Hub
Schuin tegenover De Groene Passage heeft concept store en restaurant Plantastic! Health Hub onlangs de deuren geopend (Mariniersweg 64a). Hier kun je plantaardig en anderszins verantwoord ontbijten, lunchen en dineren. Maar er worden zo nu en dan ook workshops gegeven en events gehouden. Denk aan een paasbrunch, een fit & food seminar of een workshop plantaardig koken. En zoek je nog een leuke flex-werkplek voor een paar uurtjes? Ook dan ben je hier welkom.
Alles is plantaardig bij concept store Plantastic
Fenix Food Factory op Katendrecht
Een andere plek waar je tijdens je stedentrip Rotterdam veel duurzame, groene, biologische en fairtrade initiatieven vindt, is Katendrecht met onder meer de Fenix Food Factory. Je eet, drinkt en koopt hier brood, bier, cider, kruiden en humus, groenten en meer. Maar ook voor een patatje en bijvoorbeeld oesterzwambitterballen kun je hier terecht. Je lunch eet je bij mooi weer op het terras of zittend aan de kade met uitzicht op De Kop van Zuid en de nieuwe skyline van Rotterdam.
Duurzame winkels bij Fenix Food Factory in Rotterdam
Frietje met een view tijdens je stedentrip Rotterdam
Tegenover Fenix Food Factory ligt het Deliplein, met verschillende winkels en horecagelegenheden.
Restaurant De matroos en het meisje
Wat een heerlijk interieur met het hippe Delfts blauw van graffitikunstenaar Hugo Kaagman op de muren. Alleen daarom al een bezoek waard, dit trendy Rotterdamse restaurant op Katendrecht (Delistraat 52). Bij De matroos en het meisje krijg je te eten wat de pot schaft, het table d’hôtes idee. Handig want dat betekent dat de keuken heel duurzaam kan werken met de ingrediënten die op dat moment goed verkrijgbaar zijn. Je eet hier dus altijd seizoensproducten. Je kiest voor 3, 4, 5 of 6 gangen en geeft eventuele dieetwensen op. De rest is een verrassing.
Restaurant De matroos en het meisje op Katendrecht, Rotterdam
Kate, urban market & café
Kate, urban market & café (Sumatraweg 13b) is een winkel plus bar/restaurant. Niet specifiek op duurzaamheid gericht maar er wordt wel veel met producten uit de buurt gewerkt. Een fijne plek voor een goed kop koffie met een stuk huisgemaakte taart erbij. Of voor een goed belegde boterham als lunch. Voor vegans is het even zoeken maar er is een broodje met huisgemaakte humus en geroosterde groenten. En terwijl je naar de kassa loopt, kun je gelijk nog wat lekkers voor thuis kopen want Kate verkoopt ook bijzondere food cadeautjes.
Urban market en café Kate op Katendrecht, Rotterdam
MEER STEDENTRIPS
In Namen (of Namur) in België kun je heerlijk snuffelen in de vintage schatkamers. Mijn top 7 van tweedehands hotspots in Namen
Café Art Salon in Namen
Dit artikel delen? Dat kan via de buttons hieronder.
Namen of Namur (België) is een perfecte bestemming voor een duurzaam weekendje-weg. Het ligt dichtbij Nederland en je vindt er volop tweedehands- en vintagewinkels. Lekker ‘groen’ en heel erg leuk, dat hergebruiken en zoeken naar unieke spullen. 7 Tips voor een duurzame stedentrip.
Iedere zondagochtend rommelmarkt langs de Maas in Namen
Vintage en verzamelwoede
Belgen staan bekend om hun verzamelwoede. Misschien zijn er wel de meeste verzamelaars per km2 van de wereld, leer ik van mijn gids in Namen. Onze zuiderburen blinken bovendien uit vanwege hun goede smaak én het combineren van stukken uit verschillende periodes. Het zuiden schijnt wat traditioneler te zijn dan het noorden van het land. Maar in Namen is voor iedereen wel iets moois te vinden.
Winkelen in de tweedehands winkels van Namen
1. Koffie & Kopen bij Art salon
Namen is een stad waarvoor je een beetje je best moet doen. Het heeft niet die instant-charme van steden als Luik, Brugge en Gent, om maar een paar Belgische toppers te noemen. Maar een beetje moeite doen is ook wel eens leuk. En des te fijner als je dan koffie of iets anders drinkt bij een trouvaille als Art Salon, een bar in Rue de la Croix 39 waar bijna alle vintage meubelen waarop en waaraan je zit ook te koop zijn.
Koffie, kijken en kopen bij café Art Salon in Namen
Vrijwel alles wat je ziet bij café Art Salon is ook te koop
2. Vintagewinkel: Vinyl en meer
Natuurlijk zijn ook in Namen (of Namur) de standaard bezienswaardigheden als de kerk, het marktplein met stadhuis en andere knusse stadspleintjes vol terrassen. Ook zijn er her en der huizen met bijzonder mooie art deco gevels. Een kwestie van opletten dus.
Duurzame stedentrip Namen, Belgie
En dan sta ik opeens voor platenwinkel Ramd’Âm aan de Rue des Carmes 52. Met vinylplaten maar ook cd’s en boeken. Dit is een snoepwinkel voor muziekliefhebbers. Voorin de winkel staat een bijzondere machine gemaakt door de grootvader van de eigenaren. Vraag vooral even uitleg daarover aan de twee neven Simon en Jérémy Arnould. De twee organiseren ook geregeld evenementen, met mooi weer zijn er zelfs mini-concerten in de tuin.
LP’s en ander vinyl scoren bij platenwinkel Ramd’Am
3. Vintagestijl kleding- en schoenenwinkel
Niet alle vintage is oud, zo blijkt bij Un p’tit coin de parapluie in de Rue des Carmes 15. Het lijkt allemaal tweedehands vintage maar het is vooral heel veel moois in vintagestijl. Op zich heel handig, want des te groter dat die leuke schoenen of jurk ook in jouw maat verkrijgbaar zijn. Maar eerlijk is eerlijk, het is wel minder duurzaam.
Vintage look maar spiksplinternieuwe schoenen bij Un p’tit coin de parapluie
Un p’tit coin de parapluie in Namen
4. Tweedehands bij Ravik Boutik
Het ligt een beetje buiten het centrum (Boulevard d’Herbatte 8, aan de andere kant van het spoor) maar voor echte snuffelaars is Ravik Boutik een paradijsje. Dit is zo’n traditionele tweedehandswinkel waar je gebruikte meubels, keukengerei, serviezen, boeken en lp’s en veel meer vindt. Uitgestald in grote hallen. En er is iedere dag wel iets nieuws te vinden want dagelijks zijn er zes vrachtwagens op pad om goederen op te halen. Eens per maand kunnen mensen naar de winkel komen met kapotte spullen. Vrijwilligers proberen het te repareren terwijl jij in Repair Café koffie drinkt.
Maar bij Ravik geven ze ook meubels een tweede leven in de houtfabriek waar nieuwe meubels gemaakt worden van delen van oude meubels. Een mooi voorbeeld van circulaire economie. Deze up-scale eco-meubels worden verkocht bij Madame Ravik in Saint-Servais, net buiten Namen.
Loodsen vol tweedehands spullen bij Ravik Boutik in Namen
Servies en tweedehands curiosa bij Ravik Boutik
5. Antiek en curiosa in Namen
Schuin tegenover Ravik Boutik vind je Depot Vide Maison, met mooie antieke vondsten en hebbedingen. Dit is zo’n winkel waar je lekker kunt grasduinen en opeens bij de kassa staat met een voorwerp waarvan je eigenlijk niet eens weet wat het is. Laat staan dat je ooit bedacht had dat je het wilde hebben. Maar juist dat zijn mooie herinneringen aan een bezoek aan een stad.
Antiek en curiosa bij Depot Vide Maison in Namen
6. Concept store Insolite n’Co
Terug naar het centrum waar Concept store Insolite n’Co in de Rue du Collège 2 een niet te missen adres is. Een grote winkel vol prachtige tweedehands meubels en objecten. En dat alles in verschillende stijlen, van lekker kneuterige vintage tot industrieel. Ik heb even spijt dat ik met de trein ben, in dit soort gevallen mis je een auto waarvan je de kofferbak kunt volladen.
Tweedehands concept store Insolite n’Co in Namen, Belgie
7. Brocante in de buitenlucht
Iedere zondag is er Brocante de Jambes op de kade langs de Maas met uitzicht op de citadel aan de overzijde. Het is een kleinschalige en knusse rommelmarkt met (hobby-)handelaren die oud spul de deur uit doen voor kleine prijsjes. Na een bezoekje hier ga je naar huis met een tweedehands jasje voor vijf euro, wat bijzondere glaasjes voor 50 cent of iets anders. Via de Pont de Jambes loop je naar de Citadel voor een mooi uitzicht over de stad en vandaar weer het centrum in.
Koopjes scoren op de rommelmarkt op zondagochtend in Namen
De Citadel van Namen torent boven de stad uit
MEER BELGIE
- Nog zo’n stad die niet in ieders top vijf van Belgische steden staat is Mechelen. Maar ook dit is een verrassend mooie en gezellige stad.
- Niet alleen in Namen is een goede duurzame winkelstad, Antwerpen is dat ook. Dit zijn de leukste tweedehands en vintagewinkels in Antwerpen.
Het marktplein in Mechelen
Ik was al eerder in Wallonië (België) en verzamelde toen deze tips voor Namen.
De brug naar de Citadel van Namen
