De rivier de Vecht meandert door Utrecht en Noord-Holland en is slechts 42 kilometer lang. Maar langs de oevers liggen verschillende schattige dorpen en vele chique landgoederen. Op het stuk tussen Nieuwersluis en Oud-Zuilen vaart de Fietsboot. De fiets mag dus mee, maar ook passagiers zonder zijn welkom.
Op het stuk tussen Nieuwersluis en Oud-Zuilen vaart de Fietsboot
Maarssen wordt wel klein Amsterdam genoemd vanwege de grachten en grachtenpanden
De Fietsboot vertrekt ’s morgens om 11.00 uur uit Nieuwersluis. De laatste koffiestop aan de wal is het terras van BRKLN Café (in Nieuwersluis). En dan via het bruggetje en langs de voormalige Willem III kazerne, nu vrouwengevangenis, naar de boot. Normaal is er plaats voor 60 passagiers, in Corona-tijd slechts voor 15. De boot is open, dus zonnebrand mee, en een regenjas voor je weet maar nooit. Aan boord is trouwens ook koffie en thee te koop, leer ik al snel.
De Fietsboot vertrekt vanuit Nieuwersluis
Buitenplaatsen aan de Vecht
De Vecht was in de 17de en 18de eeuw populair bij mensen die aan de stadse drukte (en viezigheid) wilden ontsnappen, zoals Amsterdamse zijdehandelaren. Ze lieten waanzinnige buitenplaatsen en kasteeltjes bouwen. De man des huizes ging doordeweeks met een trekschuit naar Amsterdam om te werken, de rest van het gezin genoot zomers van het buitenleven. Ongeveer 50 van de 200 buitenplaatsen zijn er nog. Mensen die langs de Vecht wonen hebben de plicht hun huizen goed te onderhouden, vertelt een van de vrijwilligers aan boord. Iedereen houdt zich eraan, op een eigenaar na. En dat pand ziet er dan ook niet uit, met afbladderende raamkozijnen. Zonde.
We passeren prachtige buitenplaatsen en kastelen zoals Rupelmonde
Breukelen wordt Brooklyn
We passeren prachtige huizen en kastelen als Rupelmonde en Sterreschans voor we bij Breukelen arriveren. Ik had er nooit bij stilgestaan maar Breukelen blijkt de naamgever van de New Yorkse wijk Brooklyn. De wijk werd zo genoemd door immigranten die zich in de 17de eeuw in Amerika vestigden.
In Breukelen staat ook het middeleeuwse kasteel Nijenrode. Inmiddels de thuisbasis van Nyenrode Business University, de enige privé-universiteit van Nederland. In de tien jaar voor het begin van WOII woonde hier de bekende kunsthandelaar Jacques Goudstikker. Hij overleed tijdens zijn vlucht naar Engeland in 1940. Daarna werd het pand onder druk aan Duitsers verkocht. Na de oorlog werd het de thuisbasis van de universiteit. Vanaf het water is een van de twee ophaalbruggen goed te zien. Wat een locatie voor een campus.
Kasteel Nijenrode werd in 1946 universiteit
Een van de toegangspoorten tot universiteit Nyenrode
Theekoepels en peperdure thee
Iets verderop ligt kasteel Oudaen, een van de weinige gebouwen die het rampjaar 1673 overleefde. De Fransen vernietigden in dat jaar alle kastelen en vele buitenplaatsen langs de Vecht. Gelukkig werden veel ervan weer opgebouwd. Inclusief een theekoepel aan het water. Ook toen was zien en gezien worden een dingetje. Vooral als je thee dronk, moest je gespot worden, want dat was in de 17de eeuw een peperduur drankje.
Bij gebrek aan een eigen theekoepel kun je nu relaxen bij restaurant Buitenplaats Slangevegt met een top-terras aan het water. Tot 1913 woonde hier Kees Dudok de Wit. Zijn bijnaam was Kees de Tippelaar omdat hij de hele wereld over wandelde.
In de theekoepels dronk de adel peperdure thee
Buitenplaats Slangevegt met een top-terras aan het water
Dakpannen als beschoeiing
Vrijwilligers aan boord vertellen volop over wat er nu nog te zien is en over de historie van de regio. Ooit stonden er verschillende steenfabrieken langs de Vecht die onder meer bakstenen en dakpannen maken. Mislukte dakpannen werden gebruikt als beschoeiing. Als je het eenmaal weet, zie je op steeds meer plekken dakpanbeschoeiingen net boven het water uitsteken.
Vrijwilligers vertellen wat er onderweg te zien is.
Maarssen en Huis ten Bosch
Naarmate het later wordt, wordt het ook drukker op het water. Niet met grote schepen, op een enkele toeristische boot na, maar vooral kleine jachtjes en kano’s. Plus veel SUP-planken. SUPPEN is het nieuwe kanoën. Zelden zoveel mensen op een plank zien staan. We varen Maarssen binnen, ofwel klein Amsterdam. Een heel bescheiden Amsterdam dan maar het dorp ziet er wel ontzettend gezellig uit met verschillende terrasjes aan het water en prachtige grachtenpandjes. In de bocht ligt Huis ten Bosch, de oudste buitenplaats aan de Vecht. Dit plaatje is gebouwd door architect Jacob van Kampen. Jawel, de man die later het Paleis op de Dam bouwde.
In de bocht bij Maarssen ligt Huis ten Bosch
SUPPEN is erg populair op de Vecht
Trouwen in Oud-Zuilen
Oud maakt heel even plaats voor nieuw bij Op Buuren waar sinds 2008 een nieuwe wijk gebouwd wordt, maar wel in de stijl van oude huizen. Dan komt Oud-Zuilen in zicht. Oud-Zuilen is het keerpunt van de Fietsboot en ook een van de meest idyllische aanlegplaatsen. We leggen vlakbij het oude Hervormde kerkje aan. In dat kerkje trouwden mijn voorouders Cornelis Coninck en Gijsbertjen Gerrits als eerste echtpaar. Later gevolgd door onder andere de schrijfster Belle van Zuylen, een feministe avant la lettre.
In dit kerkje trouwden mijn voorouders Cornelis Coninck en Gijsbertjen Gerrits
Slot Zuylen en Belle
Belle woonde in Slot Zuylen. En dat ligt op enkele minuten loopafstand van de aanlegplaats. Zeker een bezoek waard. Met een app volg je binnen een rondleiding en kom je van alles te weten over Belle en andere bewoners van het slot. Rond het slot ligt een prachtige tuin met een oude slangenmuur. Een golvende muur die speciaal zo gebouwd werd om subtropische vruchtenbomen beter te laten groeien. Je kunt bij het kasteel ook een picknickmand bestellen voor een lunch in de openlucht op een mooi plekje in de tuin. Heb je zelf iets te eten meegenomen? Tegenover het kerkje, aan de overkant van het water, is een parkje waar het heerlijk relaxen is met zicht op de Vecht.
De tuinen van Slot Zuylen in Oud-Zuilen
Doorkijkje van werkkamer naar bibliotheek in Slot Zuylen
Een van de kamers in Slot Zuylen, Oud-Zuilen
Een portret van Belle van Zuilen
Picknicken langs de Vecht met uitzicht op Oud-Zuilen
Meer informatie: De Fietsboot
De Fietsboot vaart over de Vecht. De beginhalte ligt in Nieuwersluis waar de boot om 11.00 uur vertrekt richting Oud-Zuilen. Vandaar gaat de Fietsboot terug naar Nieuwersluis waar de tocht ’s middags om 16.15 uur eindigt. Er zijn in totaal vijf haltes en je kunt bij iedere halte in- of uitstappen. De fiets kan natuurlijk mee. Tijdens de vaart kun je zelfs je e-bike gratis opladen aan boord. Meer over de zones en prijzen vind je op de website van de Fietsboot.
De Fietsboot vaart over de Vecht tussen Nieuwersluis en Oud-Zuilen
Regenjas van Regatta
Tijdens een zomers dagje uit is een lichte regenjas altijd handig. De zon kan zomaar achter enkele donderwolken verdwijnen. Dan is een water- en winddichte jas wel zo comfy. Dit roze kleurtje valt goed op, handig als je op autowegen fietst of wandelt. Nog een voordeel van deze Highton jas van Regatta is dat hij lekker licht is. Dus als de zon blijft schijnen, vouw je hem klein op en stop je hem makkelijk in je tas.
De sluis waarop ik hier sta is trouwens onderdeel van de Hollandse Waterlinie. Voor doorgewinterde wandelaars: er is een wandelpad van 350 kilometer langs forten en sluizen die allemaal tot de Waterlinie behoren. Het Waterliniepad loopt van Volendam tot Dordrecht.
De Highton regenjas van Regatta
Overnachten langs de Vecht
-
Logement aan de Vecht – Breukelen
Logeren in stijl doe je bij deze B&B in de stijl van de grote buitenplaatsen die je zoveel vindt langs de Vecht. Hier slaap je in de sfeer van voorbije eeuwen, in klassiek (met soms een hippe twist) ingerichte kamers en suites. Logement aan de Vecht ligt natuurlijk aan het water waar je in alle rust kunt genieten van voorbijvarende boten, bijvoorbeeld tijdens een chique high tea. Na het ontbijt fiets je een stuk langs de Vecht of stap je op de Fietsboot om je B&B ook vanaf het water te bewonderen. Speciaal voor gasten van Logement aan de Vecht meert de Fietsboot bij de B&B aan.
-
Logement Swaenenvecht, Oud-Zuilen
Wat een plaatje, deze B&B bij de brug aan de Vecht in Oud-Zuilen. Oude tijden herleven in dit mooie pand met de zonnewijzer en de afbeelding van twee vechtende zwanen op de gevel. Vanuit de B&B loop je in enkele minuten naar Slot Zuylen.
B&B Logement Swaenenvecht in Oud-Zuilen
Hip slapen kan ook in een monumentale kerk omgebouwd tot hotel. De kamer van BUNK Utrecht zijn bescheiden van formaat maar je hebt wel alle faciliteiten privé. En de prijs is al net zo klein. Ook fijn. BUNK ligt op vijf minuten lopen van Utrecht CS. Fietsend ben je in minder dan 20 minuten bij de opstaplaats van de Fietsboot in Oud-Zuilen. Neem de toeristische route langs de Vecht.
Fietsen door het Vechtdal betekent grensoverschrijdend fietsen. De Overijsselse Vecht (zoals wij hem noemen) stroomt van het Duitse Darfeld in Münsterland tot het Nederlandse Zwolle waar de rivier uitmondt in het Zwarte Water. Ik volgde twee dagen fietsroute LF16.
Fietsen in het Vechtdal betekent soms ook de rivier oversteken
De hele Vechtdal fietsroute LF16 is 225 kilometer lang. Voor mij iets te ambitieus om in twee dagen te rijden, al was het maar omdat ik ook graag afstap om de natuur te bewonderen en lokale lekkernijen te proeven. Mijn minivakantie begint daarom in het Duitse Nordhorn, een stad die letterlijk omarmd wordt door de Vecht.
Nordhorn: Paradijs voor koopjesjagers
Wandelend door Nordhorn hoor je opmerkelijk veel Nederlands. De stad blijkt een populaire winkelstad te zijn voor mensen die net over de grens wonen. Omdat het winkelaanbod anders is, maar ook omdat veel producten in Duitsland aanzienlijk goedkoper zijn dan in Nederland. Het reisgeld heb je zó terugverdiend. Niet geïnteresseerd in winkelen? Slenter dan zeker even het Stadtpark in. Dit was ooit de privétuin van een rijke textielbaron. Nu is het een openbaar park vol bijzondere bomen en kleurrijke planten. En er is een zalig terras van bistro/café Zeitlos im Park, dé plek voor even helemaal niets.
Het Stadtpark in Nordhorn was ooit de privétuin van een rijke textielbaron
Het terras van bistro/café Zeitlos im Park in Nordhorn
Kunstmatig meer: de Vechtesee
Bij Nordhorn stroomt de Vecht het Vechtmeer in, splitst en loopt rond oude stad om dan weer als één rivier verder te stromen richting Zwolle in Nederland. Die Vechtesee is een kunstmatig meer. De Vecht nam al stromende veel zand mee en een groot deel van dat zand belandde in Nordhorn. Daardoor kwam de rivier steeds hoger te liggen en waren er geregeld overstromingen. Uiteindelijk is in twee jaar tijd zoveel zand weggezogen dat er een fors meer ontstond, de Vechtesee. Iets verderop ligt een fikse heuvel, het resultaat van het zand dat uit het meer gehaald is.
Het Riverside hotel aan de Vechtesee in Nordhorn
Vechtdal: relaxen op het water
Vóór ik op de fiets stap, wil ik nog even het water op. Dat kan in Nordhorn op verschillende manieren. Lekker sportief met een kano (€ 15,- voor 3 uur), een waterfiets (voor € 3,50 p.p.p.u.) of heerlijk relaxt met een rondvaartboot (€ 7,- p.p. voor een uur) waarbij je ook nog volop informatie krijgt over het heden en verleden van de voormalige textielstad Nordhorn. Ik scheep in voor een rondje over de Vechte (zoals de Vecht in Duitsland heet) en de Vechtesee. Ik leer dat de Vecht ontspringt bij Darfeld in het Duitse Münsterland. Even later passeren we een platbodemboot in de oude haven van Nordhorn. De naam Jantje verraadt dat het schip Nederlandse roots heeft. Wij varen verder, bukken zo nu en dan diep voor lage bruggen en komen meer te weten over het textielverleden van Nordhorn. Tot de jaren ’80 vorige eeuw was de textielindustrie voor veel inwoners een belangrijke werkgever. Nu zijn verschillende industriële panden omgebouwd tot hippe woonwijken, met huizen pal aan het water. Leuk wonen.
Platbodem Jantje in de oude haven van Nordhorn
De St. Augustinus Kirche in Nordhorn, Duitsland
Fietsen in het Vechtdal
De volgende ochtend ga ik op zoek naar de bordjes LF16b Vechtetalroute. Zij vormen mijn gids deze fietsvakantie. Al snel verlies ik de Vecht uit het oog, maar vanaf Emlichheim loopt het fietspad pal langs de rivier. Op een kilometer of 6 à 7 van Laar kun je kiezen om linksaf of rechtsaf te gaan. Rechts natuurlijk, vanwege het Kurbelfähre über die Vechte ofwel met een zelfbedieningspontje de Vecht oversteken. En dan is het nog maar een klein stukje over een dijk naar de molen bij Laar. Daar aan de Vecht ligt ook de aanlegsteiger voor de Vechtezomp, een 200 jaar oude platbodemboot die als thuisbasis Gramsbergen (NL) heeft. Maar daarover later meer. Een uitgebreide bezichtiging van de molen kan ook achterwege blijven. En ja, over het waarom ook later meer.
Na Emlichheim loopt het fietspad pal langs de Vecht
Naar de overzijde van de Vecht met het pontje
De Vechtdalroute staat overal goed aangegeven
In alle vroegte fietsen langs de Vecht in Duitsland
Micro-brouwerij Mommeriete
Al snel na het verlaten van Laar veranderen de Duitstalige Vechtetalroute bordjes in Nederlandstalige bordjes Vechtdalroute. En eenmaal op Nederlands grondgebied duurt het niet lang voor micro-bierbrouwerij Mommeriete in Gramsbergen in zicht komt. Jottem, wat een fijn terras aan het water! Maar loop voor je neerploft zeker even naar binnen, want dit huis deed eeuwenlang dienst als huiskamercafé. Terwijl schippers en andere bezoekers genoten van hun biertje, lagen de kinderen al in de bedstee te slapen. In dezelfde ruimte! Aan het interieur van het schipperscafé is door de eeuwen heen nauwelijks iets veranderd. In de aangrenzende ruimte staan de koperen ketels waarin tegenwoordig bier gebrouwen wordt. In de wintermaanden kun je hier zelfs een workshop bierbrouwen volgen. Bier proeven kan het hele jaar door! Soms zit het mee…
Het interieur van huiskamercafé Mommeriete
Biertje van microbrouwerij Mommeriete in Gransbergen
Varen met de Vechtezomp
Na de lunch bij bierbrouwerij Mommeriete stap ik in de Vechtezomp. De Vechtezomp is een platbodemboot van 200 jaar oud die in ongeveer een uur over de Vecht naar Laar (D) vaart. Jawel, dat plaatsje waar die molen stond, en terug. Onderweg krijg je terwijl je geniet van het uitzicht uitleg over het landschap, de bewoners van het Vechtdal en de geschiedenis van dit bijzondere gebied. Heerlijk, even uitwaaien en de benen rust gunnen. En genieten van de stilte want de oude schuit heeft wel een moderne elektromotor. In Laar heb je een uur de tijd om de molen en de omgeving te verkennen. Daarna vaart de Vechtezomp terug naar Gramsbergen. Met een sympathiek prijskaartje van slechts 14 euro p.p. een must do tijdens je fietsvakantie in het Vechtdal.
De Vechtezomp legt een uurtje aan in Laar, Duitsland
De molen van Laar in Duitsland
Met de fluisterstille Vechtezomp van Gransbergen naar Laar en terug
Boerderijen langs de Vecht
De Vecht krijgt ruimte
Meanderend door het Overijsselse landschap (wat is het hier mooi!) passeer ik Hardenberg om via het natuurgebied Rheezermaten in Rheeze te belanden. In dit gebied krijgt de Vecht weer ruimte om te meanderen zoals de rivier vroeger ook deed. Hoe het er hier eeuwen geleden uit zag, is gemakkelijk voor te stellen als je brinkdorp Rheeze binnen fietst. De brink was de plek waar de dieren zomers verbleven. Ook al grazen er geen koeien of schapen meer op de brink, wel staan er rond de oude grasvelden enkele Saksische boerderijen in originele staat. In één ervan zit sinds enkele jaren Theetuin De Rheezer Kamer.
Een van de Saksische boerderijen nu de Rheezer Kamer, een B&B en theetuin
Mooie boeketten op tafel maken de Rheezer Kamer extra sfeervol
Theetuin de Rheezer Kamer
Bij deze monumentale boerderij moet je op zonnige dagen bijna vechten om een plekje op het sfeervolle terras. Want de theetuin ligt niet alleen aan de Vechtdal-fietsroute maar óók aan het Pieterpad. Maar zonder vele wandelaars is dit monumentale dorpje een en al rust. Een van de Saksische boerderijen is nu de Rheezer Kamer, een B&B en theetuin. Zorg dat je hier rond koffietijd, theetijd of lunchtijd bent voor een koffie of thee met huisgemaakte taart. Om hier te logeren, moet je een beetje geluk hebben. Eigenaresse Astrid transformeerde de potstal tot een prachtige design B&B gastenkamer. En is dus maar één, zeer royale studio (85m2). Maar er wordt gewerkt aan een tweede.
Tijd voor thee en taart bij Theetuin de Rheezer Kamer
Fietsen van Ommen naar Zwolle
In Ommen stal ik mijn fiets voor de nacht. Tijd voor een drankje op het stadsstrand van Hotel De Zon met uitzicht over de Vecht.
Ik zit de volgende ochtend nog maar net op mijn fiets of het is alweer tijd om even af te stappen. Landgoed Vilsteren ligt op een halfuurtje fietsen van centrum Ommen. In het voorjaar is de tuin van dit landgoed een tapijt van paars/blauwe boshyacinten. Over Landgoed Vilsteren lopen verschillende fiets- en wandelpaden en er zijn vijf wandelroutes met ieder een thema uitgestippeld. Tegenover het landhuis staat de Vilterse molen, een achtkantige stellingkorenmolen.
Fietsen onder de bomen bij Vilsteren
Landgoed Vilsteren ligt vlakbij Ommen
De Vilterse molen deed bijna 100 jaar dienst als korenmolen
Zondagsfietsers en racefietsers
Net als ik bedenk hoe heerlijk rustig het deze zondagochtend is op de weg worden we bij sluis De Stuw bijna van de sokken gereden door groepen racefietsers. Ze razen als idioten voort, ondanks het bordje met ‘alleen wandelpad, fietsers afstappen’. De sluiswachter haalt berustend de schouders op. Hij is het gewend. Hij geniet vooral van de mooie omgeving, zijn bekertje koffie en een praatje met mensen die minder haast hebben. Druk heeft hij het niet, zo aan het begin van het voorjaar. Gisteren gingen er exact nul boten door de sluis. Een mooi moment om het sluishuisje te ontdoen van spinnen en bijbehorende webben en het gras te maaien, klinkt het laconiek.
De Vechtdal fietsroute is meestal heerlijk rustig
Uitkijken over het Vechtdal
Net voor Dalfsen trekt de 20 meter hoge uitkijktoren de Stokte van Aterliereen Architecten de aandacht. De toren bestaat uit duurzame materialen en werd gebouwd in het kader van het provinciaal project Ruimte voor de Vecht. Vanaf het plateau op 18 meter hoogte heb je een weids uitzicht over de het vlakke Nederlandse landschap.
De uitkijktoren de Stokte van Aterliereen Architecten
In Dalfsen is het manoeuvreren tussen de kerkgangers die net de zondagsdienst uitkomen. En daarna komt een van mijn favoriete kunstwerken in zicht: de zwevende kei van Dalfsen. Een uit de kluiten gewassen paddenstoel van een liggende steen die perfect balanceert op een klein steentje. Nou ja, zo lijkt het. In werkelijkheid zit het 30 ton wegende brok beton vast aan een constructie die 17 meter in de grond verankerd zit. De Vechtdalroute loopt voor een groot deel parallel aan de kunstroute. En dat betekent dat je links en rechts van het fietspad geregeld moderne kunstobjecten ziet. In totaal staan er in dit grootste openbare openluchtmuseum van Europa ruim 80 werken van hedendaagse kunstenaars.
De zwevende kei van Dalfsen langs de Kunstroute
Koffie met krentenwegge bij Boerhoes
De tijd vliegt voorbij in dit rustgevende landschap van het Vechtdal. Het is alweer koffietijd als we Hof Boerhoes in Dalfsen in het oog krijgen. Natuurlijk is het tijd om de fietsen te stallen. Het terras in de perenboomgaard ligt er uitnodigend bij. Maar net nu begint het zachtjes te regenen. Gelukkig is er ook een overdekt gedeelte waar een houtvuur knapperend brandt. Eigenaren Antje en Thomas komen met thermosflessen koffie, thee en de lokale lekkernij krentenwegge en dan wordt het even stil.
Het uitnodigende terras van Hof Boerhoes in het Vechtdal
Slapen op de boerderij
Je kunt bij Hof Boerhoes logeren in een van de drie gastenkamers, in de Bedde & Bruggien, zoals het in het lokale dialect heet. Of je tentje, camper of caravan neerzetten op de boerencamping. De energie wordt opgewekt door zonnepanelen. Gasten mogen zelf groenten en fruit oogsten in de moestuin als ze een beetje meehelpen op de boerderij. Kinderen genieten overdag volop van de scharrelvarkens en de mini-koeien op het erf. Ik zie me vooral ’s avonds zitten op de dijk met uitzicht over de Overijsselse Vecht.
Bij Hof Boerhoes uitkijken over de dijk en het Vechtdal
Het einde van de rivier de Vecht
Bij Berkum leidt de Vechtdalroute in een grote bocht rond het stedelijk gebied van Zwolle. Dit natuurgebied ten noorden van de stad is een van mijn favoriete delen van de route. En dat zo dicht bij het centrum van Zwolle. We rijden een stukje langs het Zwarte Water waarin de Vecht iets verderop geëindigd is. Dan zien we de opvallende opbouw van Museum de Fundatie. En dat betekent het einde van de fietsroute door het dal van de Overijsselse Vecht.
Museum De Fundatie in Zwolle
Naast de Fundatie zit restaurant Villa Suikerberg. Ik eet er een van de lekkerste gepofte tomatensoepen ooit. Daarbij royaal belegde sandwiches die ook al niet te versmaden zijn. Mijn laatste bestemming na een rondje door het oude centrum van Zwolle is het Zwolse Balletjeshuis waar in de kelder nog altijd volgens eeuwenoud recept snoepjes van suikerdeeg gemaakt worden. Lekker voor in de trein naar huis.
Lunchen bij restaurant Villa Suikerberg
Zwolse Boterballetjes worden al eeuwen volgens hetzelfde recept gemaakt
Wil je weten wat er nog meer te doen is in Zwolle? Eerder schreef ik al een blog over de hotspots in de hippe Hanzestad Zwolle.
FIETSEN IN FRANKRIJK
Krijg je geen genoeg van leuke fietsroutes? In Frankrijk fietste ik langs de wijngaarden van de Bourgogne. Een heerlijke kennismaking met goede wijnen, lieflijke dorpjes en imposante kastelen.
Fietsen in de Bourgogne, Frankrijk
