Nationaal Park Lauwersmeer is één van de stops tijdens mijn rondreis langs de Waddenkust. Dat tripje begon in Groningen en gaat verder in Friesland.
“Nederlanders willen controle houden over water. Dat is niet iets van de laatste jaren maar dat doen we al sinds de inpoldering.” Ik sta bij het Lauwersmeer waar boswachter Jan Willems uitleg geeft met behulp van een kaart. “De Lauwerszee was deel van Waddenzee. Tot er een dijk gebouwd werd.”
De boswachter van Nationaal Park Lauwersmeer geeft uitleg
Nationaal Park Lauwersmeer
De noodzaak voor zo’n dijk bleek na de Watersnoodramp in 1953 waarbij 1836 mensen verdronken. Er werd voor heel Nederland een Deltaplan opgesteld en overal kwamen dijken waarachter het veilig wonen is. Jan: “Er was nog wat gedoe tussen Groningen en Friesland over waar de dijk moest komen. Nu delen Friesland en Groningen dit bijzondere natuurgebied. Na aanleg van de dijk werd het zoute zeewater water heel snel zoeter en er begon van alles te groeien op de zandbanken.”
Dat was overigens niet het plan, want zoveel begroeiing is niet goed voor de aanwezige vogels. Maar ja de natuur doet wat ze wil. Nu zorgen 550 Schotse hooglanders en 350 konik paarden dat de nieuwe aanwas binnen de perken blijft. In de zomer krijgen ze hulp van kuddes gewone koeien.
Konikpaarden houden het landschap in bedwang
Op pad in een vintage jeep
Ik ontmoet Jan bij het activiteitencentrum van het Nationaal Park Lauwersmeer. We springen in een vintage Landrover van ruim 50 jaar oud en stuiteren het natuurgebied in. Het begrip schokbreker bestond een halve eeuw geleden vast nog niet. We passeren het Land van juffrouw Ali met zoute grond waarop veel bijzondere planten groeien zoals orchideeën. Als je hier eind mei, begin juni bent, rijd je door een fleurige bloemenzee, leer ik. De bijzondere bloemen groeien ook op de gratis toegankelijke stranden van gras. Die moeten gemaaid worden, maar altijd om de orchideeën heen.
Met een jeep Nationaal Park Lauwersmeer verkennen
McDonalds voor vogels
Dan parkeert Jan de jeep tussen de struiken, voor een koffie met koek-stop. Maar we zijn niet de enige die er eten en drinken. Nationaal Park Lauwersmeer is als een McDonalds voor alles wat vliegt. Rondtrekkende vogels eten bijvoorbeeld veel duindoornbessen.
Zo’n jeeptocht is heerlijk, maar zelf het natuurgebied intrekken kan ook. Er zijn verschillende wandelingen en fietsroutes uitgezet. Je kunt zelfs helemaal om het meer heen fietsen, een toertje van 43 kilometer. Ook in het donker is het natuurgebied een aanrader. Lauwersmeer is een van de officiële blackspots van Nederland. Bij gebrek aan kunstmatig licht in de wijde omgeving, zie je de sterren veel helderder. Er is een speciale toren gebouwd waar je in alle rust de hemel kunt bewonderen.
Koffie met koek-stop bij het Lauwersmeer
Vanaf deze toren kun je ’s avonds sterren kijken
Vegan bij restaurant ‘t Ailand
Maar ik ben overdag in het gebied. En buitenlucht maakt hongerig. Dat wordt dus lunchen bij ’t Ailand in de haven van Lauwersoog, aan de Friese kant van het Lauwersmeer. Het restaurant wordt gerund door Barbara en Jan Geertsema. Barbara was ooit vegetariër maar nu gaat ze toch van maandag t/m donderdag het wad op om te vissen. En ze eet die vangst ook. Het restaurant ontstond per ongeluk. Aanvankelijk was het een ontmoetingsplek waar mensen even koffie dronken en wat kletsten. Maar al snel bleven mensen langer zitten, en wilden ze ook iets te eten. Tussen het vissen door werden drie garageboxen zonder ramen omgebouwd tot de knusse plek die ’t Ailand nu is. Ik eet er heerlijk vegan tempeh, hummus met zeewier, brood met zeewier en een groentesoep. Want ja, de kok draait zijn hand niet om voor plantaardige gerechten.
Uitkijken over het water bij restaurant ’t Ailand
Milieuvriendelijke excursies
Restaurant ’t Ailand is geopend van vr t/m zo van 11.00 tot 19.00 uur. En, heel leuk, je kunt er ook op plasticsafari met een rubberboot. Lekker diervriendelijk ‘vissen’ en nog goed voor het milieu ook.
IJs van Zuco in Dokkum
Dan verlaat ik Groningen en ga verder op onderzoek in buur-provincie Friesland. Ik heb helaas geen tijd om Dokkum uitgebreid te verkennen. Maar natuurlijk is er altijd tijd voor ijs, vegan ijs welteverstaan. Bij Zuco hebben ze ook dierlijk ijs van melk van hun eigen coöperatie maar standaard heb je ook keuze uit enkele veganistische smaken. En man o man, wat zijn die lekker. Dokkum gaat op de lijst voor een tweede bezoek in de zomer. De koffie die ze er schenken is trouwens ook een aanrader.
Mooi plaatsje, dat Dokkum, die gaat op mijn bucketlist
Zuco in Dokkum is ook de plek voor een goede espresso
Vegan ijs eten bij Zuco in Dokkum
Culinaire topper in Harlingen
Ruim op tijd voor het diner check ik in in mijn hotel voor één nacht in Harlingen, met de toepasselijke naam Hotel Harlingen. Mooi centraal gelegen in het winkelgebied. En op loopafstand van het restaurant voor het diner, ’t Havenmantsje. Wow, dat is een avond lang genieten van een perfect 100% plantaardig menu. Dit is Mischelinsterrenkwaliteit voor een betaalbare prijs. Van het toetje met onder meer mandarijnsorbet en kokos tom kai krijg ik bijna tranen in mijn ogen, zo lekker. En dat terwijl ik eigenlijk bijna standaard desserts afsla omdat ik hartig nu eenmaal lekkerder vind.
Restaurant ’t Havenmantsje in Harlingen bij daglicht
Een Michelinster waard, restaurant ’t Havenmantsje in Harlingen
Dineren in restaurant ’t Havenmantsje in Harlingen
In het volgende deel verken ik Harlingen verder. En reis ik door naar Noord-Holland. Mijn reis begon in Groningen waar ik kennis maakte met de natuur en de ziltige zaligheden van de Waddenkust.
Café ’t Zielhoes waar Bob Dylan koffie dronk
De Waddenkust is een bijzonder stukje Nederland: ze verbindt drie provincies, de Waddenzee is nooit ver weg. Ik maakte een roadtrip langs Groningen, Friesland en Noord-Holland. En zag veel natuur plus her en der een stad(je) voor de afwisseling. Bovendien blijkt de Waddenkust een soort openlucht supermarkt. Deel 1 van mijn rondreis langs de Waddenkust.
Rondreis langs de Waddenkust, natuur met UNESCO-vermelding
In het hoge noorden in Groningen
Mijn ontdekkingsreis langs de Waddenkust begint in Groningen. Als de provincie in het nieuws is, dan gaat het vaak over de gaswinning en bijkomende problemen. Maar gelukkig blijkt er ook veel positiefs over Groningen te melden. Het eten bij restaurant Prinsenhof in de stad Groningen bijvoorbeeld. Sinds ik vegan eet, stuit ik nog weleens op problemen. Maar de kok van Prinsenhof blijkt er totaal geen probleem mee te hebben een voortreffelijk plantaardige menu te bereiden. Ik eet een heerlijke Aziatische soep, smaakvolle groenten met onder meer zoete aardappel en toe fijne vegan friandises. Een aanrader voor veganisten dit restaurant. Het is trouwens ook een fijn hotel.
Restaurant Prinsenhof in de stad Groningen
Heerlijk vegan eten in restaurant Prinsenhof
Roadtrip Waddenkust
Naar Groningen kon ik nog met de trein, voor de rest van mijn rondreis langs de Waddenkust is een auto echt nodig. Wil je milieubewust reizen, huur dan een elektrische auto. Mijn eerste stop is de zeedijk van Noordpolderzijl, het noordelijkste stukje van het Groningse vasteland. Het bruine café ’t Zielhoes in de voormalige sluiswachterswoning is verrukkelijk traditioneel met tapijtjes op de tafels. Een perfecte plek voor een beker warme chocolademelk na een herfst- of winterwandeling over de zeedijk. Bob Dylan bezocht het ‘t Zielhoes ooit. Auteur Herman Sandman ontdekte dat de zanger er aan de bar een kop koffie gedronken had. Dylan fietste blijkbaar graag in Noord-Groningen. Sandman stuurde de musicus een mail en deze bevestigde het verhaal, inclusief details.
Café ’t Zielhoes waar Bob Dylan koffie dronk
Een echt oud bruin café, ’t Zielhoes in Noordpolderzijl
Noordpolderzijl in Groningen
De sluis is tegenwoordig gesloten maar vormt wel een mooi vertrek- en aankomstpunt voor wadloopwandelingen. Aan de zeekant van de dijk ligt een kleine haven die alleen met vloed bereikbaar is. Ben je hier rond eb dan zie je vrijwel alleen maar modder. Op de kwelders groeit onder meer zeekraal en dat mag je ook plukken voor eigen gebruik. Ik krijg gelijk weer trek. De kwelders blijken niet alleen een natuurlijke supermarkt voor mensen maar ook voor vogels. Ze komen hier op doorreis naar het zuiden of het noorden even bijtanken. Hier blijkt ook hoe dichtbij Duitsland is. Rechts in de verte zie ik het Duitse Waddeneiland Borkum.
De dijk bij Noordpolderzijl is startpunt van wadwandelingen
De Waddenzee is UNESCO Werelderfgoed
Wijn uit Nederland
Het zilte van de zee maakt dorstig. En wat lest er beter dorst dan wijn? Water waarschijnlijk maar wijn is wel de lekkerste optie. En zelfs in Groningen vind je wijngaarden, zoals Hof van ’t Hogeland waar de Groot Maarslag-wijnen vandaan komen. In 2013 plantte Elma Middel haar tuin vol met wijnranken. Het was niet haar eerste keuze. Ze wilde haar huis eigenlijk verkopen maar door de aardbevingen kwam er geen koper. Ze had op haar twee ha grond altijd paarden lopen maar die had ze al verkocht. En daarmee opnieuw beginnen was geen optie. En dus staan er nu lange rijen met Solaris en Johanniter druiven. Solaris kun je in september oogsten, de Johanniter goed een maand later. De Groot Maarslag-wijnen blijken beide witte droge wijnen met een alcoholpercentage van 12.5% en een lekker zuurtje.
In de zomer en het najaar hangen hier trossen biologische druiven
Volledig biologische wijnen
De grond onder deze Groningse wijngaard bevat veel calcium en zelfs een beetje zout. Misschien heb we daarom ook geen schimmels, overpeinst Elma. Er is geen organic label maar de wijn wordt wel op biologische wijze gemaakt. Na het oogsten gaan de druiven naar Twente waar bij Neerlands Wijnmakerij de wijnen worden gemaakt. Wil je deze wijn proeven, dan moet je naar het Hof van ’t Hogeland of een van de restaurants waar deze wijnen geschonken worden. De productie is klein en Elma raakt de flessen makkelijk kwijt in de omgeving, dus elders in Nederland vind je ze niet. Beter ook want die kleine footprint hoort ook bij de romantiek van een kleine wijngaard.
Groot Maarslag wijn van wijngaard Hof van ’t Hogeland in Groningen
Abraham’s Mosterdmakerij
Sinds mijn bezoek aan de Waddenkust weet ik ook waar Abraham de mosterd haalt. Namelijk in Eenrum bij Abraham’s Mosterdmakerij. Dit ambachtelijke fabriekje is ook een museum en je kunt er gratis rondkijken of een rondleiding volgen (rondleidingen alleen in het weekend om 14.30 uur). Ik leer er bijvoorbeeld dat mosterd na het openen van het potje heel snel veel van de scherpte verliest. Er worden in de fabriek verschillende soorten mosterd gemaakt. Maar Abrahams biologische mosterd wordt tegenwoordig weer gemaakt van zwart mosterdzaad uit Groningen. In het restaurant kun je verschillende gerechten met mosterd proeven.
Abraham’s Mosterdmakerij in Eenrum, waar ook biologische mosterd gemaakt wordt
Slapen in een bedstee
Marenland in Winsum is het hotel voor de eerste nacht. Sinds enige tijd is er bij deze camping ook een bedstee-hotel. Even terug naar vroeger dus maar wel op een hippe manier. De kamers hebben een lichte, Scandinavische uitstraling. Mijn kamer voor deze nacht is nummer vier, en dat blijkt de familiekamer met twee bedstedes én een slaapbank twee bedstedes én een slaapbank. Knus hoor, slapen in een bedstee, maar als je er een deelt met je lief, is het voor degene die achteraan ligt wel lastig om ’s nachts uit de bedstee te kruipen. Marenland heeft ook een restaurant in een mooie, aangebouwde kas waar je ’s morgens heerlijk ontbijt.
Slapen in een bedstee bij hotel Marenland in Winsum
Ontbijten bij hotel Marenland in Winsum
Waddenkust, knus stukje Nederland
De ligging van hotel/camping Marenland is heel gunstig. Het treinstation van Winsum ligt op 12 minuten loopafstand. Vandaar vertrekt de trein naar onder meer Groningen. Vlakbij het hotel vertrekt ook de bus naar Pieterburen, voor een gezonde dosis zeehondjes. Maar ik volg in alle vroegte het schelpenpad langs het Winsumerdiep. Na ongeveer 300 meter sta ik in het centrum van het lieflijke Winsum. Aan de overkant van het water ligt de wijk Obergum, dat deel uitmaakt van Winsum maar soms ook als apart dorp bestempeld wordt. Hier ligt prachtig in het groen de hervormde kerk Obergum. Wat een knus stukje Nederland.
Ik volg in alle vroegte het schelpenpad langs het Winsumerdiep
De hervormde kerk Obergum in Winsum
Huizen bij de Obergum kerk in Winsum
Binnenkort deel 2 van mijn road trip Waddenkust
MEER BLOGS
Meer weten over een eerder bezoek aan noordelijk Nederland? Lees hier alles over mijn stedentrip Groningen.
Of zak een stukje af en ga naar Flevoland waar ik drie bijzondere wandelingen maakte.
Dwaalgasten van Karin van der Molen
